Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 1992–2019

 

Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 1992–2019
Rok	Nauki humanistyczne i społeczne	Nauki przyrodnicze i medycznea	Nauki ścisłeb	Nauki technicznec
1992	Marian Biskup (za pracę: Wojna pruska, czyli Walka Polski z Zakonem Krzyżackim 1519–1521)	Ewa Kamler (za pracę: Early Life History of Fish, poświęconą bioenergetyce rozrodu ryb)	Aleksander Wolszczan (za odkrycie pierwszego pozasłonecznego układu planetarnego)	nagrody nie przyznano
1993	nagrody nie przyznano	Wiesław Jędrzejczak (za prace na temat molekularnych i komórkowych mechanizmów powstawania komórek krwi)	Stanisław L. Woronowicz (za prace dotyczące czasoprzestrzeni bardzo małych odległości)	Kazimierz Sobczyk (za prace z dziedziny dynamiki stochastycznej układów i materiałów konstrukcyjnych)
1994	Roman Aftanazy (za pracę: Materiały do dziejów rezydencji)	Krzysztof Selmaj (za badania nad chorobami autoimmunologi-cznymi)	Zbigniew R. Grabowski (za opracowanie metod pozwalających śledzić przebieg reakcji chemicznych)	nagrody nie przyznano
1995	Teresa Michałowska (za pracę: Średniowiecze)	Stanisław Konturek (za prace nad fizjologicznymi mechanizmami ochrony przed owrzodzeniem żołądka i dwunastnicy)	Adam Sobiczewski (za prace przewidujące istnienie bardzo stabilnych jąder atomowych najcięższych pierwiastków)	Maksymilian Pluta (za pracę: Zaawansowana mikroskopia świetlna)
1996	Jerzy Gadomski (za pracę: Gotyckie malarstwo tablicowe Małopolski)	Aleksander Koj (za prace dotyczące regulacji białek ostrej fazy)	Bohdan Paczyński (za odkrycie nowej metody wykrywania obiektów kosmicznych i wyznaczania ich masy)	nagrody nie przyznano
1997	Andrzej Paczkowski (za książkę: Pół wieku dziejów Polski 1939–1989)	Ryszard Gryglewski (za cykl badań nad regulacją tromborezystencji)	Tomasz Łuczak (za prace nad teorią losowych struktur dyskretnych)	Antoni Rogalski (za prace nad detektorami promieniowania podczerwonego z wykorzystaniem potrójnych związków półprzewodniko-wych)
1998	Janusz Sondel (za: Słownik łacińsko-polski dla prawników i historyków)	Andrzej Szczeklik (za wykrycie mechanizmu przeciwzakrzepo-wego działania aspiryny oraz badania nad patogenezą i metodami leczenia astmy oskrzelowej indukowanej aspiryną)	Lechosław Latos-Grażyński (za badania nad porfirynami i metaloporfirynami o szczególnej strukturze molekularnej i elektronowej)	Leszek Stoch (za wyjaśnienie zjawiska wielostadialnej krystalizacji materiałów szklistych i opracowanie na tej podstawie niekonwencjonal-nych szkieł do zastosowań proekologicznych)
1999	Mieczysław Tomaszewski (za dzieło: Chopin. Człowiek, dzieło, rezonans)	Maciej Żylicz (za badania nad obroną komórki przed skutkami zmian zewnętrznych — za odkrycie tzw. białek opiekuńczych, o których wiedza posłużyła do prób stworzenia szczepionki przeciwko nowotworom)	Zdzisław Kowalczuk (za badania w zakresie automatyki — komputerowe układy sterowania, używane w okrętach podwodnych, statkach i samolotach)	nagrody nie przyznano
2000	Jan Strelau (za stworzenie oryginalnej psychologicznej regulacyjnej teorii temperamentu, a szczególnie za dzieło: Temperament. A Psychological Perspective, 1998)	Leszek Kaczmarek (za prace poświęcone wpływowi różnych bodźców na ekspresję genów w wybranych strukturach mózgu ssaków)	Bogumił Jeziorski (za stworzenie nowego formalizmu dokładnych kwantowych obliczeń oddziaływań międzyatomowych i międzymolekular-nych)	Jan Węglarz (za rozwijanie metod projektowania informatycznych systemów zarządzania i sterowania produkcją, wykorzystujących szeregowanie dyskretno-ciągłe)
2001	Stefan Swieżawski (za dzieło: Dzieje europejskiej filozofii klasycznej stanowiące doniosły wkład w badania nad przemianami europejskiej myśli filozoficznej antyku i średniowiecza)	Zbigniew Maciej Gliwicz (za wykazanie roli drapieżnictwa w kształtowaniu historii życia i zachowań zwierząt)	Ludomir Newelski (za prace w dziedzinie logiki matematycznej stanowiące przełom w teorii modeli oraz w algebrze)	Michał Kleiber (za opracowanie nowych metod analizy i optymalizacji w nieliniowej termomechanice ciał odkształcalnych)
2002	Lech Leciejewicz (za dzieło: Nowa postać świata. Narodziny średniowiecznej cywilizacji europejskiej ukazujące nowatorski i oryginalny obraz cywilizacji europejskiej w jej wczesnośrednio-wiecznej fazie)	Mariusz Jaskólski (za wyjaśnienie sposobu powstawania agregatów amyloidalnego białka ludzkiego — cystatyny C, przyczyniające się do zrozumienia mechanizmu niektórych schorzeń mózgu człowieka)	Andrzej Udalski (za rewizję skali odległości we Wszechświecie i odkrycie wielu ciemnych obiektów towarzyszących gwiazdom)	Adam Proń (za wkład w badania nad polimerami przewodzącymi prąd elektryczny oraz otrzymywaniem przetwarzalnych polimerów przewodzących)
2003	Jerzy Szacki (za fundamentalne dzieło: Historia myśli socjologicznej, stanowiące całościowy i oryginalny wykład dziejów pojmowania zjawisk życia społecznego)	Roman Kaliszan (za zastosowanie metod modelowania matematycznego oraz chromatografii do określania związku między strukturą chemiczną leków i ich właściwościami farmakologicznymi)	Marek Pfützner (za doświadczalne potwierdzenie istnienia nowego rodzaju promienio-twórczości — rozpadu dwuprotonowego)	nagrody nie przyznano
2004	Jadwiga Staniszkis (za badania będące próbą stworzenia teorii i interpretacji procesów transformacji współczesnej Polski i świata, przedstawione w książkach: Postkomunizm, 2001 oraz Władza globalizacji, 2003)	Janusz Limon (za wybitny wkład w rozwój cytogenetycznych metod diagnozowania nowotworów złośliwych)	Wojciech J. Stec (za otrzymanie nowych biologicznie czynnych związków o dużym potencjale terapeutycznym za pomocą oryginalnej, opracowanej przez siebie metody syntezy tiofosforanowych analogów DNA)	Krzysztof Matyjaszewski (za odkrycie nowych metod kontrolowanej polimeryzacji rodnikowej i zastosowanie tych metod w przemyśle)
2005	Karol Myśliwiec (za odkrycie grobowca wezyra Merefnebefa w egipskiej Sakkarze)	Zofia Kielan-Jaworowska (za twórczą syntezę badań nad mezozoiczną ewolucją ssaków przedstawioną w fundamentalnym dziele Mammals from the Age of Dinosaurs: Origins, Evolution and Structure, 2004, razem z R.L. Cifellim i Zhe-Xi Luo)	nagrody nie przyznano	Roman Słowiński (za opracowanie metod komputerowego wspomagania decyzji przy niekompletnych danych)
2006	Piotr Sztompka (za opracowanie idei współczesnej socjologii)	Mariusz Ratajczak (za odkrycie komórek o cechach macierzystych komórek zarodkowych w szpiku kostnym oraz krwi pępowinowej)	Tomasz Dietl (za opracowanie teorii rozcieńczonych półprzewodników ferromagnetycznych)	Leon Gradoń (za opracowanie teorii procesów powstawania i transportu aerozoli i mikrocząsteczek w gazach)
2007	Karol Modzelewski (za badania nad historią powstawania tożsamości europejskiej, odkrywające znaczenie tradycji przedchrześcijańskiej i wielokulturowej dla współczesnego pojęcia Europy, przedstawione w dziele: Barbarzyńska Europa)	Włodzimierz Krzyżosiak (za odkrycie mechanizmu selektywnego wyciszania informacji genetycznej, mogącej prowadzić do chorób neurodegeneracyjnych)	Andrzej Sobolewski (za wyjaśnienie fotostabilności materii biologicznej przez odkrycie nowego mechanizmu dezaktywacji bezpromienistej elektronowo wzbudzanych stanów DNA i białek)	Andrzej Nowicki (za opracowanie podstaw teoretycznych i wdrożenie do produkcji ultrasonografów z obrazowaniem kolorowym przepływu krwi)
2008	Stanisław Mossakowski (za monografię: Kaplica Zygmuntowska 1515–1533)	Jacek Oleksyn (za wkład w odkrycie uniwersalnych biogeograficznych zależności między cechami roślin istotnych dla zrozumienia procesów ekologicznych w skali globalnej)	Ryszard Horodecki (za wkład w stworzenie podstaw informatyki kwantowej)	Andrzej Jajszczyk (za badania w zakresie teorii węzłów szybkich sieci telekomunikacyjnych stanowiących podstawę budowy internetu nowej generacji)
2009	Jerzy Strzelczyk (za rozprawę: Pióro w wątłych dłoniach)	Andrzej Koliński (za opracowanie i zastosowanie unikatowych metod przewidywania struktury przestrzennej białek)	Józef Barnaś (za tworzenie teoretycznych podstaw spintroniki, a w szczególności za wyjaśnienie zjawiska gigantycznego magnetooporu)	Bogdan Marciniec (za odkrycie nowych reakcji i katalizatorów prowadzących do przemysłowego wytwarzania materiałów krzemoorganicznych)
2010	Anna Wierzbicka (za stworzenie teorii naturalnego metajęzyka semantycznego oraz odkrycie zbioru znaczeń elementarnych wspólnych dla wszystkich języków)	Tomasz Guzik (za wykazanie istotnego znaczenia układu odporności w patogenezie nadciśnienia tętniczego)	Tadeusz Marek Krygowski (za osiągnięcia w zakresie metody ilościowego określenia aromatyczności związków organicznych)	nie przyznano
2011	Tomasz Giaro (za interdyscyplinarną analizę kategorii prawdy w doktrynach prawa od antyku do współczesności)	Jan Potempa (za charakterystykę nowej rodziny proteinaz bakteryjnych i ich roli w rozwoju chorób przyzębia)	Maciej Lewenstein (za dokonania w obszarze optyki kwantowej i fizyki ultrazimnych gazów)	Elzbieta Frąckowiak (za badania nad nowymi materiałami i kompozytami węglowymi i ich wykorzystanie do elektrochemicznego magazynowania i konwersji energii)
2012	Ewa Wipszycka (za wszechstronną rekonstrukcję funkcjonowania wspólnot klasztornych w późnoantycznym Egipcie)	Krzysztof Palczewski (za ustalenie struktury krystalicznej białka rodopsyny i wyjaśnienie molekularnego mechanizmu jego udziału w procesie widzenia)	Maciej Wojtkowski (za opracowanie i wprowadzenie do praktyki okulistycznej metody tomografii optycznej z detekcją fourierowską)	Mieczysław Mąkosza (za opracowanie i wprowadzenie do kanonu chemii organicznej nowej reakcji — Zastępczego Podstawienia Nukleofilowego)
2013	Jan Woleński (za wszechstronną analizę prac szkoły lwowsko-warszawskiej i wprowadzenie jej dokonań do międzynarodowego dyskursu współczesnej filozofii)	Andrzej Krzysztof Tarkowski (za odkrycia wyjaśniające fundamentalne mechanizmy odpowiedzialne za wczesny rozwój zarodków ssaków)	Marek Żukowski (za badania wielofotonowych stanów splątanych, które doprowadziły do sformułowania przyczynowości informacyjnej jako zasady fizyki)	Sylwester Porowski (za opracowanie wysokociśnieniowej metody otrzymywania monokryształu azotku galu)
2014	Lech Szczucki (za wyjaśnienie związków kulturowych Europy Środkowej i Zachodniej w monumentalnej edycji korespondencji Andrzeja Dudycza, XVI-wiecznego myśliciela, reformatora religijnego i dyplomaty)	Tomasz Goslar (za kluczowy dla współczesnych badań klimatycznych wkład w ustalenie chronologii zmian stężenia izotopu węgla C14 w atmosferze podczas ostatniego zlodowacenia)	Iwo Białynicki-Birula (za fundamentalne prace dotyczące pola elektromagnetycznego, które doprowadziły do sformułowania zasady nieoznaczoności dla fotonu)	Karol Grela (za opracowanie nowych katalizatorów reakcji metatezy olefin i ich zastosowanie w praktyce przemysłowej)
2015	Jerzy Jedlicki (za fundamentalne studia nad fenomenem inteligencji jako warstwy społecznej i jej rolą w procesach modernizacji w Europie Środkowo-Wschodniej)	nagrody nie przyznano	Kazimierz Rzążewski (za odkrycie zjawiska magnetostrykcji w ultrazimnych gazach z oddziaływaniem dipolowym)	Stanisław Penczek (za opracowanie teorii polimeryzacji z otwarciem pierścienia i jej wykorzystanie do syntezy polimerów biodegradowalnych)
2016	Bogdan Wojciszke (za opracowanie modelu sprawczości i wspólnotowości jako podstawowych wymiarów poznania społecznego)	Jan Kozłowski (za sformułowanie i eksperymentalną weryfikację teorii wyjaśniającej różnorodność strategii życiowych organizmów jako efektu optymalnej alokacji zasobów)	Józef Spałek (za badania układów silnie skorelowanych, a w szczególności za sformułowanie modelu t-J)	Marek Samoć (za badania materiałów nanostrukturalnych dla optyki nieliniowej)
2017	Krzysztof Pomian (za pionierskie badania dziejów kolekcjonerstwa oraz wpływu nauki i sztuki na rozwój kultury europejskiej)	Piotr Trzonkowski (za badania nad limfocytami T regulatorowymi i ich pionierskie zastosowanie w terapii komórkowej chorób człowieka)	Andrzej Trautman (za teoretyczne wykazanie realności fal grawitacyjnych)	Daniel Gryko (za opracowanie oryginalnej metody syntezy i charakteryzację związków z grupy porfirynoidów)
2018	Timothy Snyder (za analizę mechanizmów polityczno-społecznych, które w XX wieku doprowadziły do konfliktów narodowościowych i ludobójstwa w Europie Środkowej)	Andrzej Dziembowski (za wyjaśnienie funkcji kluczowych enzymów degradujących RNA, których zaburzenia prowadzą do stanów patologicznych)	Krzysztof Pachucki (za precyzyjne kwantowo-elektrodynamiczne obliczenia spektroskopowych parametrów lekkich atomów i cząsteczek)	Andrzej Gałęski (za opracowanie nowego mechanizmu deformacji plastycznej polimerów)
2019	Andrzej Wiśniewski (za opracowanie koncepcji inferencyjnej logiki pytań)	nagrody nie przyznano	Andrzej Kossakowski (za rozwinięcie teorii kwantowych układów otwartych)	Marcin Drąg (za opracowanie nowej platformy technologicznej umożliwiającej otrzymywanie związków biologicznie aktywnych, w szczególności inhibitorów enzymów proteolitycznych)

^a Od 2011 nauki o życiu i o Ziemi.

^b Od 2011 nauki matematyczno-fizyczne i inżynierskie.

^c Od 2011 nauki chemiczne i o materiałach.