Chiny. Ludność
 
Encyklopedia PWN
Chiny. Ludność.
92% ludności Chin stanowią Chińczycy (Han) skupieni gł. we wschodniej części kraju; mniejszości nar. zamieszkują gł. zachodnie i północno-zachodnie obszary Chin, do najliczniejszych narodowości należą: Zhuang (Czuang, 15,5 mln osób), Dunganie, Ujgurzy, Yi (I), Miao, Mandżurowie, Tybetańczycy, Mongołowie, Tujia. Struktura wyznaniowa ludności Chin jest następująca (2000): 32,8% stanowią wyznawcy trad. kultów lud., zwłaszcza kultu przodków (gł. wśród ludności chłopskiej), 8,4% — buddyści (w tym buddyści tybet.), 7,8% — chrześcijanie (gł. katolicy), 1,5% — muzułmanie (zwłaszcza Ujgurowie i lud Hui). Brak danych dotyczących liczby wyznawców taoizmu (dao chiao); ich ośr. skupiają się gł. poza ChRL wokół świątyń, zwłaszcza na Tajwanie i w Hongkongu. System filoz. (etyczny) konfucjanizm, nie będący właściwie religią, mimo prześladowań w okresie „rewolucji kulturalnej” przetrwał w świadomości Chińczyków do czasów obecnych.
Ludność Chin stanowi ponad 20% ludności świata; 1964–91 liczba ludności wzrosła o ponad 30% (z 705 mln do 1136 mln). Duże tempo przyrostu ludności było uwarunkowane bardzo dużym przyrostem naturalnym — ok. 27‰ (1964–70) i ok. 20‰ (1971–75). Po 1979 wprowadzono w Chinach program planowej kontroli przyrostu liczby ludności (surowo przestrzegany), ustalając do końca XX w. zasadę jednodzietności w rodzinach (gł. w miastach). W ostatniej dekadzie XX w. przyrost naturalny w Chinach zbliżył się do poziomu 10‰ rocznie (1997 — wskaźnik urodzeń 16,6‰, wskaźnik zgonów 6,5‰), toteż roczny przyrost liczby ludności spadł poniżej 13 milionów. W 2006 przyrost naturalny wyniósł 7‰. Przeciętna długość trwania życia wynosi 73 lata. Analfabeci stanowią 9% społeczeństwa, najwięcej w zachodniej części kraju. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 136 mieszk. na km2 (2004); rozmieszczenie ludności jest bardzo nierównomierne; ok. 95% mieszk. koncentruje się we wschodniej części kraju (ok. 1/3 pow. Chin); najgęściej zaludnione (600–1000 osób na km2) są: delty Jangcy i Rz. Perłowej, równina Chengdu oraz nadmor. część prow. Fujian (2000 osób na km2); gęstość zaludnienia wyraźnie maleje ku zachodowi, w miarę nasilania się kontynentalnych cech klimatu; najsłabiej zaludniona (ok. 1 mieszk. na km2) jest Wyż. Tybetańska, zwłaszcza jej północna część (prawie bezludna). Znaczna część ludności zachodnich Chin (zwłaszcza Wyż. Sinciańska, Tybetańska, Mongolska) prowadzi koczowniczy i półkoczowniczy tryb życia. Chiny są krajem słabo zurbanizowanym, ludność miejska stanowi 38,6% ogółu mieszkańców (2003, bez Hongkongu i Makau). W Chinach jest ok. 50 miast o liczbie przekraczającej 1 mln mieszk. (w tym 18 powyżej 2 mln), największe m.: Szanghaj, Pekin, Tianjin, Shenyang, Wuhan, Kanton, Harbin, Chongqing, Chengdu, Xi’an, Nankin; dla większości miast chiń. jest charakterystyczna duża gęstość zaludnienia, ścieśniona zabudowa parterowa oraz niski poziom wyposażenia komunalnego; pod względem adm. wiele miast obejmuje rozległe tereny faktycznie nie zurbanizowane, a nawet bardzo słabo zaludnione. Osadnictwo wiejskie jest na ogół zwarte, domy mieszkalne są wykonane z gliny (na północy), bambusu i trzciny (na południu). Według szacunków 2003 49% ludności zawodowo czynnej zatrudnionych jest w rolnictwie, 22% w przemyśle, 29% w usługach.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia