sygnał
telekom. czynnik będący nośnikiem wiadomości, umożliwiający jej przesyłanie na odległość lub rejestrację;
[łac. signalis ‘dający znak’],
sygnał
Encyklopedia PWN
ma zwykle postać umownego znaku (np. rysunku, liter) lub przebiegu wielkości fizycznej, którego co najmniej jeden parametr (np. amplituda, kształt) zależy od przesyłanej nim wiadomości. Rozróżnia się sygnały elektryczne (np. przebieg natężenia prądu elektrycznego lub napięcia elektrycznego), optyczne (natężenia lub długości fali promieniowania świetlnego), akustyczne (ciśnienia akustycznego) i in. W technice przetwarza się na ogół różne sygnały na sygnały elektryczne (a także optyczne) i za ich pośrednictwem przesyła się wiadomości pochodzące od mowy i muzyki (np. w telefonii i radiofonii), tekstu pisanego (teleks, telefaks), danych cyfrowych (w telemetrii, teledacji, teleinformatyce), obrazów ruchomych (w telewizji) i in. Oddziaływanie wiadomości na parametry sygnału odbywa się poprzez procesy modulacji i kodowania. Stosowany w telekomunikacji sygnał elektryczny powstaje w nadajniku (np. na wyjściu mikrofonu) i jest przesyłany kanałem telekomunikacyjnym do odbiornika (np. wejścia słuchawki). O jakości łączności między nadawcą a odbiorcą decydują właściwości kanału telekomunikacyjnego (telekomunikacyjne drogi) i związane z nimi zniekształcenia i zakłócenia sygnału.
Sygnały dzieli się na sygnały ciągłe — wielkość reprezentująca wiadomość może przyjmować dowolne wartości z ciągłego ich zbioru, i sygnały dyskretne (nieciągłe) — wielkość może przyjmować tylko pewne wartości ze skończonego ich zbioru, przy czym zarówno sygnały ciągłe, jak i dyskretne mogą być sygnałami z czasem ciągłym, kiedy zmiany wielkości przebiegają w dowolnych chwilach z ciągłego ich zbioru, lub sygnałami z czasem dyskretnym, kiedy zachodzą w ściśle określonych chwilach. Sygnały ciągłe z czasem ciągłym to np. sygnały telefoniczne w telefonii tradycyjnej i sygnały radiofoniczne, natomiast sygnały ciągłe z czasem dyskretnym to sygnały otrzymane w wyniku próbkowania sygnałów ciągłych z czasem ciągłym. Przykładami sygnałów dyskretnych z czasem ciągłym są sygnały na wyjściu rejestratora cząstek wysyłanych podczas rozpadu promieniotwórczego i sygnały telegraficzne, sygnały dyskretne z czasem dyskretnym — sygnały otrzymane w wyniku kwantowania sygnałów ciągłych z czasem dyskretnym. W technice jest stosowany podział na sygnały analogowe — sygnały ciągłe z czasem ciągłym, i sygnały cyfrowe — sygnały dyskretne, w których przypadku kolejne wartości wielkości reprezentującej wiadomość są liczbami należącymi do skończonego zbioru, zwykle wynoszącymi 0 lub 1, tj. stanowiącymi elementy binarne (sygnał binarny). Najbardziej charakterystycznym parametrem sygnału cyfrowego jest szybkość cyfrowa — liczba elementów cyfrowych przypadających na dany przedział czasu, np. bitów na sekundę (bit/s). Oddziaływanie wiadomości na sygnał cyfrowy odbywa się za pośrednictwem odpowiedniego kodu. Sygnały cyfrowe są łatwiejsze do przesyłania i przetwarzania od sygnałów analogowych, odporniejsze na zakłócenia i zniekształcenia.
Jerzy Dudziewicz
