magnetyczny zapis

magnetyczny zapis, rejestracja magnetyczna,

proces utrwalania informacji w postaci śladu magnetycznego (ścieżki) na nośniku magnetycznym w celu jej przechowywania i późniejszego, wielokrotnego odczytywania w dowolnej chwili;

zapisowi mogą podlegać różne sygnały, będące nośnikami informacji (np. dźwięku, obrazu, danych); nośnikiem magnetycznym jest na ogół taśma magnetyczna lub dysk magnetyczny, wykonane z materiału magnetycznie twardego (magnetyczne materiały); sygnał, zanim zostanie zapisany na nośniku magnetycznym, jest zazwyczaj przetwarzany na sygnał elektryczny, modulujący (modulacja) falę nośną (prąd wielkiej częstotliwości) wytwarzaną w urządzeniu zapisującym; zmodulowany sygnał elektryczny jest następnie przetwarzany w głowicy magnetycznej na zmiany pola magnetycznego (tym szybsze, im większa jest częstotliwość sygnału); w niektórych urządzeniach sygnał elektryczny jest przetwarzany na sygnał cyfrowy (przetwarzanie analogowo-cyfrowe).

Zapis sygnału następuje w wyniku oddziaływania zmiennego pola magnetycznego, wytwarzanego w głowicy, na nośnik, przesuwający się ruchem jednostajnym przed jej czołem; cząstki materiału magnetycznego nośnika ulegają lokalnemu namagnesowaniu zależnemu od chwilowego natężenia pola magnetycznego. Odczyt (proces odwrotny do zapisu) polega na tym, że namagnesowany nośnik, przesuwając się z określoną prędkością przed głowicą, powoduje w niej zmiany strumienia magnet. proporcjonalne do miejscowych wartości namagnesowania nośnika; w cewce nawiniętej na rdzeń głowicy indukuje się wówczas napięcie o wartości chwilowej, zależnej od szybkości zmian strumienia magnetycznego, a więc od częstotliwości zapisanego sygnału i prędkości przesuwania się nośnika. Kasowanie zapisu następuje w wyniku sprowadzenia pozostałości magnetycznego nośnika do wartości bliskiej zeru; zwykle odbywa się za pomocą tzw. głowicy kasującej, równocześnie z zapisem nowego sygnału. Do zapisu i odczytu służy urządzenie zawierające głowice magnetyczne (kasującą, zapisującą i odczytującą — niezależne lub zintegrowane) oraz mechanizm przesuwu nośnika względem głowicy (o napędzie elektrycznym). Urządzeniem powszechnie stosowanym do zapisu (i odczytu) dźwięku jest magnetofon, a dźwięku i obrazu magnetowid (nośnikiem w nich jest taśma magnetyczna); do zapisu danych stosuje się zwykle urządzenia dyskowe (nośnikiem jest dysk magnetyczny); niekiedy do gromadzenia dużych ilości danych (zwłaszcza do ich archiwizowania) stosuje się urządzenia taśmowe, tzw. strimery (ang. streamer); ostatnio coraz większą popularność zdobywają urządzenia do zapisu magnetooptycznego.

Za twórcę zapisu magnetycznego uważa się O. Smitha, który 1880 zapisał dźwięk na drucie stalowym, używając elektromagnesu (jako głowicy); 1898 V. Poulsen opracował urządzenie (pod nazwą Telegraphone) do zapisu magnetycznego (i odczytu) przebiegów elektrycznych na taśmie stalowej, po raz pierwszy zastosowane w telegrafii; 1928 F. Pfleumer opatentował taśmę magnetyczną otrzymaną przez pokrycie taśmy papierowej lub celulozowej warstwą tlenków magnetycznych; taśma ta została wykorzystana w skonstruowanym 1934 w niemieckim koncernie AEG urządzeniu pod nazwą Magnetophon, uważanym za prototyp magnetofonu.

Mirosław Rusek