taśma magnetyczna

taśma magnetyczna,

fiz., techn. taśma (giętka wstęga) wykonana z materiału magnet. lub zawierająca materiał magnet., stosowana do rejestracji sygnałów elektr., stanowiących przetworzone dźwięki, obrazy lub dane;

służy jako nośnik informacji, w którym sygnały (informacje) są utrwalone (magnetyczny zapis) w postaci przestrzennych zmian jej właściwości magnet. (stan namagnesowania jej składnika ferromagnet.). Rozróżnia się taśmy magnetyczne: foniczne i wizyjne, szpulowe i kasetowe, studyjne i amatorskie, analogowe i cyfrowe itp. Właściwości taśmy magnetyczne charakteryzuje zespół parametrów: magnet. (koercja, pozostałość magnet.), mech. (wydłużalność i deformacja kształtu) oraz elektroakustyczne (czułość, charakterystyka częstotliwościowa, dynamika, szumy, zniekształcenia nieliniowe), a ponadto w przypadku taśm wizyjnych również poziom sygnałów luminancji i chrominancji w stosunku do szumu.

Współczesna taśma magnetyczna składa się z co najmniej 2 warstw: magnet., tzw. czynnej, i podłoża (ob. folia poliestrowa). Warstwę czynną tworzą jednodomenowe (namagnesowane do nasycenia) cząstki materiału magnet. o kształcie igieł, równomiernie rozproszone w materiale wiążącym (spoiwie); cząstkom w procesie produkcyjnym taśmy magnetycznej nadaje się odpowiedni kierunek (orientację osi łatwego namagnesowania), wzdłuż lub w poprzek taśmy (zależnie od stosowanego systemu zapisu).

W podstawowej klasyfikacji taśm magnetycznych, ze względu na rodzaj użytego materiału magnet. (decydującego o zakresie zastosowań i warunkach pracy), rozróżnia się taśmy: żelazowe (γ-Fe₂O₃) — najstarsze, stosunkowo tanie, o doskonałej stabilności, najpowszechniej do dziś stosowane; chromowe (CrO₂) — o koercji i dynamice większej niż żelazowe, najbardziej ob. zalecany rodzaj taśmy do zastosowań Hi-Fi; metaliczne (o cząstkach czystego metalu, gł. żelaza, niklu, kobaltu) o największej koercji i dynamice; o złożonym składzie, np. ferrochromowe (FeCr), żelazowe modyfikowane kobaltem, żelazowe modyfikowane barem i domieszkowane tlenkami tytanu (TiO).

Taśmy magnetyczne mają znormalizowaną szerokość i grubość, przy czym wartości tych wielkości najczęściej wynoszą: w magnetofonach szpulowych odpowiednio 6,3 mm i 35 (lub 26) µm, w magnetofonach kasetowych — 3,81 mm oraz 19 (lub 12) µm, w magnetowidach kasetowych systemu VHS — 12,6 mm i 19 (lub 15) µm, w magnetowidach kasetowych systemu Video-8 — 8 mm i 13 µm.

Taśma magnetyczna jest ob. najbardziej uniwersalnym i rozpowszechnionym nośnikiem informacji dzięki łatwości utrwalania i kasowania zapisów oraz korzystnej cenie, wynikającej z niskich kosztów produkcji.