Indie. Archeologia
 
Encyklopedia PWN
Indie. Archeologia.
Himalaje i Hindukusz od północy, pustynia Thar od zachodu oraz delta Gangesu od wschodu tworzą bariery naturalne oddzielające Indie od Azji. Dzięki temu pradzieje Indii mają specyficzny przebieg. Nie występują tu kultury zbliżone do górnoplejstoceńskich kultur kręgu mustierskiego, a także wyspecjalizowane kultury myśliwskie schyłku plejstocenu. Dolno- i środkowoplejstoceńskie stanowiska kultury aszelskiej występują licznie w okolicach Madrasu i Bombaju, na wyż. Dekanu, a sporadycznie — w dorzeczu górnego Indusu i w stanie Bihar. W rejonie pogórza îiwalik, na tarasach rz. Soan, Kangra i Bjas, znajdowano narzędzia (nacinaki) odnoszone do kultury Soan. Na przełomie plejstocenu i holocenu subkontynent zamieszkiwały gromady ludzkie posługujące się narzędziami mikrolitycznymi, prowadzące myśliwsko-zbieracki typ gospodarki. Przełom nastąpił w IV tysiącl. p.n.e., kiedy najpierw w Beludżystanie, a następnie w dolinie Indusu i na jej okrainach pojawiło się rolnictwo zbożowe i chów zwierząt, przeniesione z obszaru Iranu. Te nowe formy gospodarki doprowadziły do powstania ok. poł. III tysiącl. p.n.e. oryginalnej kultury Indusu (dawniej kultura Harappa) o charakterze miejskim. Odkryte i zbadane m.: Harappa i Mohendżo Daro w dolinie Indusu (Pakistan), Ahar i Kalibaugan w prow. Radżasthan oraz Lothal w prow. Gudżarat można porównać z miastami Bliskiego Wschodu z III tysiącl. p.n.e. ze względu na użycie jako budulca suszonej i wypalanej cegły oraz starannie planowaną zabudowę z częściami mieszkalno-warsztatowymi, magazynowymi i kultowymi. Gospodarka rolna opierała się na uprawach pszenicy i jęczmienia, pojawił się też ryż i hodowla jedwabnika. Ogromną rolę odgrywała dalekosiężna wymiana handl. z użyciem trakcji kołowej z osłami i wołami w zaprzęgu oraz żeglugi mor. (dok w Lothal) poświadczona importami sumeryjskimi w miastach kultury Indusu (pieczęcie) i z doliny Indusu nad brzegami Zat. Perskiej. Centralną, południową i wschodnią część Indii w czasie rozwoju kultury Indusu zamieszkiwały ludy nadal wytwarzające narzędzia mikrolityczne, ale z dodatkiem gładzonych siekier kam. i pozostające pod wpływem tej kultury. Przejawem tego jest pojawienie się w tym rejonie ceramiki malowanej, przedmiotów z miedzi i brązu, znajomości upraw zbożowych i chowu zwierząt. Chów zwierząt na dużą skalę rozwinął się zwłaszcza w południowej części Indii. Inwazja i podbój północnych Indii przez Arjów w 2. poł. II tysiącl. p.n.e. są słabo udokumentowane archeologicznie. Nastąpił tzw. ciemny okres archeologii Indii, rozświetlony jedynie znaleziskami skarbów z brązu na okrainach doliny Gangesu i znaleziskami szarej, ręcznie lepionej ceramiki. Od VIII w. p.n.e. na tych obszarach było znane żelazo. Z przekazów Rygwedy wiadomo, że doszło do powstania w I tysiącl. p.n.e. zwalczających się księstw (królestw), które w dolinie Indusu rozgromił Aleksander III Wielki.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia