Indie. Muzyka
 
Encyklopedia PWN
Indie. Muzyka.
Jedna z najstarszych wielkich kultur muzycznych Orientu; na jej złożoność i różnorodność wpływało zróżnicowanie etniczne, językowe, religijno-społeczne. Na północy są widoczne wpływy perskie i arabskie (instrumenty lutniowe), południe zachowało więcej cech autochtonicznej kultury (bogactwo rytmiczne, wiele odmian bębnów o zróżnicowanym stroju, traktowanych melodycznie); wiadomości o starożytnej muzyce liturgicznej pochodzą z ksiąg Wedy, a o muzyce dramatycznej — z traktatu Natjaśastra Bharaty (część o muzyce z IV w.); teoria muzyki indyjskiej traktuje o systemie 7-stopniowych skal operujących drobnymi interwałami (śruti = ok. 1/22 oktawy), modelach rytmicznych (tala), melodyczno-tonalnych (raga), synkretyzmie recytacji, muzyki i tańca. Muzyka indyjska cechuje się: jednogłosowością, wariacyjnym kształtowaniem rozbudowanych form, improwizacyjnością, złożonością rytmu. Zróżnicowane gatunki muzyczne pełnią 2 podstawowe funkcje: są drogą do zbawienia (marga) i sprawiają przyjemność (deśi). Obecnie pewne formy tradycyjnej muzyki liturgicznej zanikają (poza Samawedą), muzyka ludowa zaś wykazuje trwałość i oryginalność. Wpływy europejskiej kultury muzycznej są niewielkie, widoczne np. w popularności jazzu, rozszerzeniu tradycyjnego instrumentarium: bębny (mridanga, pakhawaj, tabla, nagora), strunowe szarpane (sitar, sarod, tambura, wina, harfa), smyczkowe (sarangi, sarinda, rawanatta), flety, trąbki, rogi, dudy, cymbały, ksylofon i wiele innych idiofonów. Muzyka indyjska wywiera wpływ na muzykę europejską XX w. (np. twórczość O. Messiaena), także na jazz; w USA działa wybitny dyrygent indyjski Z. Mehta. Wybitni wirtuozi indyjscy, grający na instrumentach tradycyjnych, stali się obecnie międzynarodowymi autorytetami (Ravi Shankar, Ali Akbar Khan).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia