Indie. Film
 
Encyklopedia PWN
Indie. Film.
Kinematografia indyjska zajmuje pierwsze miejsce na świecie pod względem liczby produkowanych filmów (1973 — 451, 1974 — 435, w tym 210 kolorowych, w latach 80. — ok. 600 filmów rocznie), jej poziom artystyczny i techniczny jest znacznie niższy od europejskiego i amerykańskiego; główne ośrodki produkcji filmowej znajdują się w Kalkucie (ok. 40 filmów rocznie w języku bengalskim), Madrasie (w 4 podstawowych językach indyjskich), Bombaju (134 filmy rocznie w języku hindi); w sumie produkuje się filmy w 17 językach; w kinematografii indyjskiej wyróżniają się filmy realizowane w różnych językach na terytorium południowych Indii (1976 ok. 315 filmów pochodziło z tego regionu, w tym 93 w języku telugu, 84 w malajalam, 80 w tamilskim i 43 w kannara); nieznaczne załamanie produkcji nastąpiło w połowie lat 70. na skutek ograniczenia przez władze przydziału taśmy (niemal w całości taśma kolorowa jest sprowadzana z zagranicy); przemysł filmowy Indii utrzymuje się głównie z kapitału czarnorynkowego pochodzącego z najrozmaitszych źródeł; cała produkcja jest przeznaczona wyłącznie na rynek wewnętrzny, jednak mała liczba kin (ok. 8300 w tym ok. 3000 objazdowych) uniemożliwia właściwe rozpowszechnianie (właściciele kin kierują się zasadą najszybszego zysku); niszcząco wpływa na kinematografię cenzura (m.in. działalność I. Ghandi), ściśle kontrolująca zwłaszcza dzieła o tematyce obyczajowej i politycznej; kadry filmowe kształci Instytut Filmu i Telewizji (założony 1961 w Punie) w 6 sekcjach (scenariuszowej, reżyserskiej, operatorskiej, montażowej, reżyserii dźwięku, aktorskiej, od 1973 — telewizyjnej); spośród jego absolwentów wywodzi się nowa generacja artystów odrzucających skonwencjonalizowaną twórczość komercyjną na rzecz aspiracji artystycznej (m.in. reżyserzy: K. Shahani, M. Kaul, R. Ghat, operator K.K. Mahajan); na terenie Instytutu działa od 1964 narodowe archiwum filmowe, mające w swoich zbiorach całą filmową klasykę światową; w wyniku działalności Komitetu Rządowego do spraw Kinematografii (założony 1951) powołano 1960 organizację finansującą rodzime filmy artystyczne (od 1968 głównie niskobudżetowe), dla których nie zorganizowano jednak sieci dystrybucji; ich prezentację umożliwiają jedynie prywatne przeglądy (filmy m.in. Sh. Sinha, Kaula, Shahani, M.S. Sathyn, Ch. Das Gupta, B. Chatterji, A. Kaula, B. Bhattacharya, S. Raya); nowe kino indyjskie coraz częściej zastępuje tradycyjną poetykę (tańce, piosenki, skecze wplatane w tok narracji) obserwacją realistyczną; wyodrębnił się nurt społeczny (m.in. G. Karnada, V. Nair); powstało kino polityczne (m.in. Sathyn, M. Sen) oraz autorskie (m.in. Kaul, Shahani). Jedynym twórcą niezależnym, cenionym za granicą, odnoszącym sukcesy na międzynarodowych festiwalach filmowych, jest R. Satyajit — autor epopei hinduskich, który swą trylogią filmową przełamał izolację filmu indyjskiego; przegląd filmów subkontynentu Indii odbywa się corocznie na międzynarodowym festiwalu filmowym w Madrasie. Do chwili obecnej, mimo wysiłków wielu filmowców indyjskiej nowej fali, kinematografia Indii stanowi dla Europejczyka synonim kina egzotycznego, a problematyka filmów jest niezrozumiała i odległa.
Bibliografia
„Film na Świecie” 1979 nr 3 (monograficzny).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia