piezoelektryczność

piezoelektryczność

[gr.],

zjawisko piezoelektryczne,

fiz. powstawanie wypadkowego momentu elektr. w niektórych kryształach dielektr. (dielektryki) pod wpływem ściskania lub rozciągania wzdłuż jednej z osi krystalograficznych;

kryształy takie nazywa się piezoelektrykami. W wyniku mech. odkształceń płytki płasko-równoległej o określonej orientacji krystalograficznej, wyciętej z kryształu piezoelektr., następuje deformacja powłok elektronowych i względne przemieszczenia atomów i jonów w krysztale, co prowadzi do powstania różnoimiennych ładunków elektr. na przeciwległych ściankach płytki (proste zjawisko piezoelektryczne); podobnie deformacja powłok elektronowych i względne przemieszczenia atomów i jonów pod wpływem zewn. pola elektr. prowadzą do mech. odkształcenia płytki, zależnego od natężenia pola elektr. (odwrotne zjawisko piezoelektryczne). P. występuje w kryształach nie mających środka symetrii (kryształu symetria), np. w kryształach kwarcu, winianu sodowo-potasowego (soli Seignette’a), tytanianie baru. Zjawisko piezoelektr. jest wykorzystywane do przetwarzania napięć i impulsów mech. w elektr. i odwrotnie (piezoelektronika). P. odkryli 1880 bracia Pierre i Paul Curie.