ultrasonografia

ultrasonografia

[łac.-gr.],

USG,

med. sposób obrazowania struktury i czynności narządów wewnętrznych z wykorzystaniem ultradźwięków.

Jest to nieinwazyjna metoda diagnostyczna wykorzystująca zjawisko częściowego odbijania fal ultradźwiękowych na granicach tkanek i narządów o różnych gęstościach. Czas przejścia fali i jej amplituda są podstawowymi parametrami, z których uzyskuje się informacje o ośrodku badanym metodą echa ultradźwiękowego. Nadajnikiem ultradźwięków, będącym również odbiornikiem (dzięki odwracalności zjawiska piezoelektrycznego; piezoelektryczność), jest kryształ piezoelektryka umieszczony w głowicy ultradźwiękowej, która przesuwa się po powierzchni ciała pacjenta; zmienne napięcie elektryczne przyłożone do kryształu generuje impulsy ultradźwiękowe wysokiej częstości, o małym natężeniu, które wnikają w głąb tkanek; odbite od powierzchni granicznych kolejne echa są przetwarzane w krysztale głowicy na sygnał elektryczny, a czas między emisją i odbiorem jest miarą odległości przebytej przez ultradźwięki. Współczesne ultrasonografy zawierają do kilkunastu przetworników piezoelektrycznych. Po elektronicznym przetworzeniu otrzymanych sygnałów można uzyskać na ekranie monitora obraz przekroju narządu w dowolnej płaszczyźnie. Oprogramowanie komputera, będącego częścią ultrasonografu, pozwala na prezentację trójwymiarową — obraz badanego organu można obracać na ekranie monitora, co ułatwia określenie jego kształtu i budowy anatomicznej; szczegółowych informacji dostarcza analiza wybranych przekrojów organu.

Inną grupę metod ultradźwiękowych w diagnostyce medycznej stanowią metody oparte na zjawisku Dopplera, w których wykorzystuje się zależność między różnicą częstości fali emitowanej i fali odbitej od poruszającego się obiektu (ośrodka) a jego prędkością (umożliwiają np. pomiar prędkości przepływu krwi w naczyniach krwionośnych).