Polska. Ustrój polityczny. Konstytucyjne prawa i wolności

Polska. Ustrój polityczny. Konstytucyjne prawa i wolności.

Konstytucyjne prawa i wolności nawiązują do rozwiązań przyjętych w demokracjach zachodnich, a także w Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Prawa i wolności przysługują w zasadzie „każdemu”, niektóre z nich jednak są zastrzeżone tylko dla obywateli RP; ich treść (ujęta w 3 kategorie: prawa i wolności osobiste, prawa i wolności polit. oraz wolności i prawa ekon.) osnuta jest wokół 3 gł. idei: przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka; wolności człowieka, rozumianej jako swoboda czynienia wszystkiego, czego prawo nie zakazuje, jeżeli nie koliduje to z prawami lub wolnościami innych osób; równości, oznaczającej zakaz dyskryminacji. Ograniczenia w korzystaniu z praw i wolności mogą być ustanowione tylko w drodze ustawy i w zakresie koniecznym w celu ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób, muszą pozostawiać w proporcji do rangi interesu, którego ochronie mają służyć. Ochrona praw i wolności należy do władzy sądowniczej, gł. rolę odgrywa Trybunał Konstytucyjny; szczególnymi instrumentami są: skarga konstytucyjna, 2-instancyjność procedur sądowych oraz możność zwrócenia się do rzecznika praw obywatelskich.