W literaturze ekonomicznej wyróżnia się: jednostkowy, społeczny i międzynarodowy podział pracy
Jednostkowy podział pracy, powstały w okresie rewolucji przemysłowej, występuje wewnątrz przedsiębiorstwa. Polega na rozbiciu procesu produkcji na odrębne fazy, czynności i operacje wykonywane przez wydziały, gniazda operacyjne itp. Spowodował on ogromny wzrost wydajności pracy. Współcześnie coraz więcej czynności wykonują automaty i roboty. Jest to nowy etap jednostkowego podziału pracy, a jego następstwa nie są jeszcze dostatecznie rozpoznane.
Społeczny podział pracy przejawia się w istnieniu wielu działów gospodarki, gałęzi i zawodów; jest skutkiem postępującej specjalizacji w zakresie badań naukowych oraz produkcji coraz większej ilości dóbr i usług. Wraz ze wzrostem poziomu dochodów charakteryzuje się on przekształcaniem czynności tradycyjnie wykonywanych w rodzinie (
gospodarstwie domowym) w płatne usługi świadczone przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwa.
Międzynarodowy podział pracy początkowo polegał na specjalizowaniu się poszczególnych krajów w wytwarzaniu tych dóbr, do których produkcji posiadały sprzyjające warunki naturalne i dzięki temu uzyskiwały korzyści bezwzględne. Następnie, wskutek rozwoju przemysłu i transportu, rozpoczął się proces specjalizacji w produkcji dóbr, które pozwalały osiągnąć największe korzyści komparatywne (
koszty komparatywne). Wskutek pogłębiania się międzynarodowego podziału pracy współcześnie występuje wymiana wewnątrzgałęziowa (
handel zagraniczny) i zachodzą procesy
globalizacji gospodarki. W dotychczasowym rozwoju historycznym, wraz z postępem technicznym, podział pracy pogłębiał się we wszystkich 3 zakresach (jednostkowym, społecznym i międzynarodowym). Powodowało to nasilanie konkurencji i dlatego było kontestowane przez beneficjentów „starego porządku”. Przejawem takich protestów były zarówno bunty przeciw wprowadzaniu maszyn (
luddyzm), jak i współczesne demonstracje przeciw globalizacji gospodarki.