Polska. Gospodarka. System bankowy

Polska. Gospodarka. System bankowy.

W systemie bankowym decydującą rolę odgrywa Narodowy Bank Polski (NBP), który pełni funkcje banku emisyjnego oraz centralnej instytucji kredytowej, rozliczeniowej i dewizowej; NBP sprawuje nadzór nad bankami komercyjnymi o różnej strukturze własności: bankami państw. (Powszechna Kasa Oszczędności, Bank Gospodarstwa Krajowego), bankami państw.-spółdz. (Bank Gospodarki Żywnościowej), bankami spółdz., bankami spółkami akcyjnymi (m.in. Bank Handlowy w Warszawie SA, Bank Polska Kasa Opieki SA, Bank Rozwoju Eksportu SA) i bankami osób fizycznych.

System bankowy w Polsce ulega przemianom. NBP przekształcono w typowy dla gospodarki rynkowej bank centralny w znacznym stopniu niezależny od ośrodków władzy polit.; trwają przekształcenia własnościowe — wszystkie banki wyłonione z NBP sprywatyzowano w drodze sprzedaży większościowych pakietów akcji podmiotom zagr., w tym 3 po wcześniejszej konsolidacji z Bankiem Pekao SA; XII 1994 utworzono Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Utrzymywanie dodatniej realnej stopy procentowej umożliwia racjonalizację operacji kredytowych i sprzyja gromadzeniu wkładów. Z szybkimi przekształceniami wiążą się również zjawiska negatywne: niedostateczny nadzór bankowy i duże rozmiary nieściągalnych kredytów (zwłaszcza w bankach spółdz.). Na przeł. XX i XXI w. w Polsce, podobnie jak na świecie, nasiliły się procesy konsolidacyjne w bankowości, czego rezultatem jest zmniejszanie się liczby banków. Ze względów ekon. intensywnie przebiegały procesy łączenia się banków spółdzielczych.