Obserwowanie życia. Dzika przyroda. Puszcza Białowieska

Obserwowanie życia. Dzika przyroda. Puszcza Białowieska

Jednym z takich miejsc jest leżąca na granicy z Białorusią Puszcza Białowieska. Stanowiący jej część Białowieski Park Narodowy jest ostatnim ocalałym fragmentem naturalnego lasu, który porastał niegdyś całą Europę. Zależnie od warunków siedliskowych, występują tu tak różnorodne formacje roślinne, jak grądy (lasy liściaste), nadrzeczne łęgi, podmokłe olsy czy charakterystyczne dla strefy tajgi bory, z najdalej na południe wysuniętymi zbiorowiskami nizinnych świerków. Ogromna różnorodność środowisk Puszczy i jej absolutnie unikalny charakter zostały docenione przez liczne światowe organizacje. Puszcza Białowieska należy, na przykład, do elitarnej grupy obiektów, którym UNESCO nadało zarówno status rezerwatu biosfery, jak i światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego. Na całym świecie jest takich miejsc zaledwie dwadzieścia kilka (w Europie trzy), a wśród nich są tak słynne parki narodowe, jak Serengeti czy Yellowstone. Nic zatem dziwnego, że z całego świata przyjeżdżają tu liczni turyści. Dlatego też dostęp do samego Parku Narodowego jest ściśle regulowany i otwarty tylko dla posiadaczy przepustek lub grup z przewodnikami.

 

Jeżeli jednak uda nam się tu dostać, napotkamy widoki, jakich nie znajdziemy nigdzie indziej na świecie. W miejscu takim, jak Białowieski Park Narodowy, obserwowanie życia nie stanowi żadnej trudności. Gdy tylko wejdziemy do środka, zapewne pierwszą rzeczą, jaka nas zaskoczy, będzie ogromna liczba leżących wokoło, zwalonych drzew. Musimy sobie jednak uświadomić, że to właśnie tak wygląda prawdziwy, dziki las, gdzie stare drzewa umierają, ustępując miejsca nowym i dostarczając pożywienia licznym roślinom i grzybom, dzięki którym stopniowo, w miarę postępującego rozkładu, cenne składniki odżywcze wracają z powrotem do gleby, skąd mogą je czerpać nowe, wzbijające się w górę pędy.

 

Bujna roślinność białowieskiego lasu zapewnia pokarm i schronienie licznym zwierzętom. Spacerując po Parku, niemal na pewno zobaczymy gdzieś chmarę jeleni czy stado dzików, a jeżeli naszą wycieczkę odbywać będziemy wiosną lub latem, każdemu z naszych kroków towarzyszyć będzie nieustanny chorał ptasich głosów i brzęczenie owadów.

 

Wybierając się do Białowieży wczesną jesienią, trafimy z kolei na okres rykowiska jeleni. Cała Puszcza rozbrzmiewa wtedy potężnymi głosami byków wabiących łanie i odstraszających siebie nawzajem. Jelenie tak zapamiętują się w koncertowaniu, że można do nich wtedy całkiem blisko podejść, choć nie jest to dobrym pomysłem, gdyż w tym okresie samce mogą być dla człowieka bardzo niebezpieczne. Ostrożność należy zachować również wobec dzików, zwłaszcza wiosną i wczesnym latem, gdy samice, zwane lochami, prowadzą ze sobą młode warchlaki. W obronie swych dzieci lochy potrafią być bardzo agresywne. Jeżeli jednak wiemy, jak się zachować, to żadne z występujących w naszym kraju dzikich zwierząt nie zrobi nam krzywdy. Agresywne zachowania dzików mają na ogół miejsce wtedy, gdy zwierzęta te zbyt późno zorientują się o naszej obecności w pobliżu. Kiedy żerujący hałaśliwie dzik usłyszy jakiś podejrzany dźwięk, rzuca się do ucieczki wprost przed siebie. Może się zdarzyć, że zamiast oddalać się od nas zbliży się tak, że ucieczka wydaje się mu już niemożliwa. Wtedy, w obronie własnej, zwierzę takie może nas zaatakować. Dlatego jeśli widzimy w lesie dzika, a nasz szlak wiedzie w jego pobliże, najlepiej jest zaklaskać w dłonie lub krzyknąć coś głośniej (sprawdzoną metodą jest głośne powiedzenie „Dzień dobry!”), dzięki czemu uprzedzimy go o swojej obecności i damy mu szansę na swobodne oddalenie się.

 

Jeżeli nie uda nam się dostać do samego Parku Narodowego, pozostałe obszary Puszczy również zasługują na uwagę. Symbol Białowieskiego Parku Narodowego, żubr, rzadko zachodzi do ścisłego rezerwatu i łatwiej się na niego natknąć właśnie w zagospodarowanej części Puszczy.

Mikołaj Gołachowski

Białowieski Park Narodowy

Białowieska, Puszcza

Białowieski Park Narodowy, rezerwat Głęboki Kąt

Białowieski Park Narodowy