związek chemiczny

związek chemiczny,

substancja jednorodna zbudowana z identycznych cząsteczek, w skład których wchodzą połączone w określony sposób atomy 2 lub więcej pierwiastków chemicznych, zwykle w ściśle określonych proporcjach, mająca odmienne właściwości od właściwości tworzących ją składników.

Istnieją również związki mające w pewnych granicach zmienny skład ilościowy (tzw. bertolidy). Termin „związek chemiczny” jest pojęciem makroskopowym, odnoszącym się do zbioru cząsteczek; związki chemiczne określa się jako substancje złożone, w odróżnieniu od substancji prostych — pierwiastków chemicznych. Związek chemiczny zachowuje stały skład ilościowy niezależnie od sposobu otrzymywania i od dokonywanych na nim operacji z wyjątkiem reakcji chemicznych, w których bierze udział. Dany związek chemiczny wykazuje w określonych warunkach zawsze taki sam charakterystyczny dla niego zespół właściwości fizycznych i chemicznych (jak masa cząsteczkowa, temperatura topnienia, temperatura wrzenia, gęstość, współczynnik załamania światła, budowa krystaliczna). Skład i budowę związku chemicznego przedstawia się za pomocą wzoru chemicznego. Zjawisko występowania cząsteczek związków o identycznych wzorach sumarycznych, a różniących się sposobem lub kolejnością powiązania atomów albo rozmieszczeniem atomów w przestrzeni jest zwane izomerią. Dany związek krystaliczny może tworzyć odmiany różniące się strukturą i niektórymi właściwościami (polimorfizm). W zależności od rodzaju występującego w związku chemicznym wiązania chemicznego rozróżnia się związki jonowe (np. chlorek sodu NaCl), kowalencyjne (np. woda H₂O) — zwykle jednak w związku chemicznym występują wiązania mające częściowo charakter jonowy, częściowo kowalencyjny, oraz — związki koordynacyjne (np. heksacyjanożelazian(II) potasu K₄[Fe(CN)₆]). Tradycyjnie związki chemiczne dzieli się na związki nieorganiczne i związki organiczne. Podstawy współczesnych poglądów na związki chemiczne sformułowali: J.L. Proust, J. Dalton, A. Avogadro.