polimorfizm

polimorfizm

[gr.],

wielopostaciowość,

krystal. występowanie tej samej — pod względem składu chem. — substancji w 2 lub więcej odmianach krystalicznych (krystalograficzne układy), różniących się budową wewn. i związanymi z nią postaciami krystalograficznymi oraz właściwościami fiz. i niektórymi właściwościami chemicznymi.

Poszczególne odmiany są trwałe w określonych warunkach termodynamicznych (ciśnienie, temperatura i in.). Przemiana jednej odmiany w drugą może być odwracalna (p. enancjotropowy) lub nieodwracalna (p. monotropowy). Odmiany polimorficzne tworzą zarówno kryształy pierwiastków (alotropia), jak i związków chemicznych. Na przykład węgiel ma 2 gł. odmiany polimorficzne — diament (układ regularny) i grafit (układ heksagonalny), oraz 2 ich „pododmiany” — heksagonalną diamentu (lonsdaleit) i trygonalną (romboedryczną) grafitu; odmianami polimorficznymi węglanu wapnia CaCO₃ są kalcyt, aragonit i vateryt, ditlenku tytanu TiO₂ — rutyl, anataz i brukit.