żegluga
 
Encyklopedia PWN
żegluga,
działalność człowieka na wodzie uprawiana przy użyciu statków wodnych, z wykorzystaniem przeznaczonej do tego infrastruktury (porty, kanały);
najważniejszą dziedziną żeglugi jest transport morski, związany gł. z handlem międzynarodowym.
Żegluga morska, w zależności od zasięgu, dzieli się na: żeglugę wielką — oceaniczną lub morską bez ograniczeń, i żeglugę małą (w Polsce ograniczoną do akwenu Morza Bałtyckiego i M. Północnego), żeglugę przybrzeżną — w pasie wód przybrzeżnych o szer. 20 mil morskich, żeglugę zatokową i zalewową — na wodach osłoniętych, żeglugę portową — w obrębie portu wraz z redą, oraz żeglugę kabotażową — między portami tego samego państwa (kabotaż mały — żegluga między portami leżącymi nad tym samym morzem, kabotaż wielki — żegluga między portami leżącymi nad różnymi morzami). Zależnie od organizacji żeglugi morskiej rozróżnia się żeglugę liniową, trampową oraz formy pośrednie: stałe połączenia żeglugowe i żeglugę koncernową. Żegluga liniowa odbywa się na stałych trasach wg określonego rozkładu rejsów. Żegluga trampowa polega na przewozie ładunku, najczęściej masowego, w partiach całostkowych, pomiędzy określonymi umową (czarterem) portami; stałe połączenia żeglugowe mają charakter żeglugi liniowej, jednak bez z góry określonych ścisłych terminów zawijania do portów. Żegluga koncernowa jest formą trampingu, uprawianego przez floty dużych przedsiębiorstw przemysłowych lub zjednoczeń, np. koncernów naftowych Odrębną formą żeglugi morskiej jest pasażerska żegluga rekreacyjno-wypoczynkowa. Stosunki prawne związane z żeglugą morską reguluje prawo morskie, na które składają się konwencje międzynarodowe, zarządzenia organów administracji, przepisy towarzystw ubezpieczeniowych. Prawo morskie obejmuje zagadnienia związane z bezpieczeństwem na morzu, granicami i obszarami wód terytorialnych, roszczeniami o odszkodowania, warunkami pracy na statku.
Żegluga śródlądowa dzieli się na zalewową, rzeczną i jeziorową; drogi wodne przebiegają jednak często przez jeziora, rzeki i kanały, tworząc systemy dróg wodnych, stąd podział jest formalny. Do taboru towarowej żeglugi śródlądowej należą barki, holowniki, pchacze, tratwy lub niewielkie statki o rozmiarach zależnych od użytkowanych dróg wodnych. Specjalne formy żeglugi to: ratownictwo, likwidacja pożarów, podnoszenie wraków, nadzorowanie bezpieczeństwa i porządku ruchu, pilotowanie, holowanie, łamanie lodów, zaopatrywanie statków, jak również rybołówstwo.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia