ściana komórkowa

ściana komórkowa,

bot. podstawowy składnik komórki roślinnej (z anatomicznego punktu widzenia);

otacza komórkę, pełni funkcje ochraniające i mech.; podstawowym elementem strukturalnym ściany komórkowej jest celuloza, tworząca micelle i mikrofibryle; przestrzenie między mikrofibrylami są wypełnione wodą oraz np. pektynami lub hemicelulozami; ściany komórkowe dojrzałych komórek mogą zachować elastyczność do końca życia lub ulegać przesyceniu ligniną (drewnienie ściany komórkowej), suberyną (korkowacenie ściany komórkowej), kutyną (kutynizowanie ściany komórkowej), jak również związkami nieorg., np. krzemionką, węglanem albo szczawianem wapnia (mineralizacja ściany komórkowej); u grzybów w ścianie komórkowej występuje chityna. Ściana komórkowa składa się najczęściej z 3 warstw: pektynowej blaszki środkowej oraz odkładających się na niej warstw — ściany komórkowej pierwotnej i ściany komórkowej wtórnej, zbud. z celulozy; ściana komórkowa wtórna powstaje po zakończeniu wzrostu komórki, tworzą się w niej przerwy (jamki), przez które przenikają pasma cytoplazmatyczne (plasmodesmy), ułatwiające kontakt sąsiednich komórek. Silnie zdrewniałe ściany komórkowe pełnią w roślinie funkcje wzmacniające, układy tkanek o zgrubiałych ścianach komórkowych stanowią szkielet roślin lądowych. Odmiennie zbudowane są ś.k. grzybów i  bakterii.

Ściana komórkowa, schemat ultrastruktury