Polska. Siły zbrojne. Polska Rzeczpospolita Ludowa

Polska. Siły zbrojne. Polska Rzeczpospolita Ludowa.

Po wojnie przeprowadzono demobilizację PSZ na Zachodzie (zostały rozwiązane IX 1946, większość żołnierzy wstąpiła do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia) oraz WP (I 1946 liczyło 217 tys., I 1949 — 130 tys. żołnierzy). Oddziały WP i Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego uczestniczyły w walce z podziemiem niepodległościowym oraz UPA (Akcja Wisła). W okresie pokoju dow. WP był min. obrony narodowej. W 1949–50 rozpoczął się proces sowietyzacji WP (większość stanowisk dowódczych objęli generałowie i oficerowie sowieccy, wielu żołnierzy było represjonowanych, m.in. odbył się proces generałów), jego rozbudowy (I 1953 ponad 400 tys. żołnierzy na wszystkich etatach) i modernizacji, w części opartej na rodzimym przemyśle zbrojeniowym. Od 1955 stopniowo redukowano liczebność wojska (1955–58 o ok. 200 tys.); 1956 większość generałów i oficerów sowieckich opuściła Polskę. Po 1956 kilkakrotnie modernizowano WP (wprowadzano nowe modele uzbrojenia), utrzymując jego liczebność w granicach 200–300 tys. żołnierzy. Wojska lądowe, lotn. i część Marynarki Wojennej wchodziły w skład Zjedn. Sił Zbrojnych utworzonego 1955 Warszawskiego Układu; VIII–X 1968 liczące ok. 26 tys. żołnierzy zgrupowanie WP uczestniczyło w interwencji wojsk Układu Warsz. w Czechosłowacji. W kraju oddziały WP kilkakrotnie brały udział w pacyfikacji wystąpień społ. (poznański czerwiec 1956, grudniowy bunt robotniczy 1970 w Polsce oraz stan wojenny 1981–83). Od 1989 trwa, ograniczona przez niedostatek środków finansowych, budowa nowocz. armii zdolnej do obrony suwerenności państwa.