Gazy techniczne

Gazy techniczne

 

Ważniejsze gazy techniczne
Gaz	Sposób otrzymywania	Zastosowanie
Acetylen C2H2	a) działanie wody na węglik wapnia b) rozkład metanu w łuku elektrycznym lub w plazmie wodorowej c) niepełne spalanie węglowodorów	do syntez chemicznych (np.: aldehydu octowego, akrylonitrylu, chlorku winylu, octanu winylu, alkoholu etylowego), w palniku acetylenowo- wodorowym do spawania i cięcia metali
Azot N2	rektyfikacja skroplonego powietrza	surowiec do syntezy amoniaku, gaz obojętny do wytwarzania atmosfery ochronnej; ciekły — jako środek chłodzący
Chlor Cl2	elektroliza chlorku sodu	do dezynfekcji wody — jako środek bielący, do otrzymywania kwasu solnego, do syntezy związków organicznych (np.: chlorku winylu, rozpuszczalników, pestycydów)
Ditlenek siarki SO2	spalanie siarki, pirytu (FeS2), sfalerytu (ZnS) i in.	do syntezy kwasu siarkowego(VI), ponadto ciekły SO2 stosuje się w chłodnictwie, do bielenia wełny, jedwabiu, do siarkowania beczek do wina, utrwalania przetworów owocowo-warzywnych i in.
Ditlenek węgla CO2	a) wypalanie węglanów (gł. CaCO3, MgCO3) b) jako produkt uboczny fermentacji c) konwersja gazów	otrzymywanie niskich temperatur (chłodnictwo), sporządzanie napojów gazowanych, w gaśnicach przeciwpożarowych
Etylen (eten) C2H4	a) piroliza alkanów (z ropy naftowej) b) katalityczne odwodnienie etanolu	najważniejszy półprodukt w przemyśle chemicznym (np. otrzymywanie: polietylenu i kopolimerów, aldehydu octowego, etylobenzenu, alkoholu etylowego, tlenku etylenu, etylenochlorohydryny, glikolu etylenowego, glikolu dietylenowego i jego estrów, eterów, etanoloamin), do otrzymywania wysokowartościowego paliwa ciekłego (liczba oktanowa ok. 94); w postaci związanej (etefon) w przechowalnictwie owoców
Freony	działanie na chloropochodne metanu lub etanu fluorowodorem w obecności pentachlorku antymonu	w chłodnictwie i klimatyzacji, jako dyspergatory środków owadobójczych, środki spieniające w przetwórstwie polimerów (stosowane w coraz mniejszych ilościach — Konwencja Wiedeńska o ochronie warstwy ozonowej)
Helowce (gazy szlachetne): hel He, neon Ne, argon Ar, krypton Kr, ksenon Xe, radon Rn	rektyfikacja skroplonego powietrza, ponadto hel z niektórych rodzajów gazu ziemnego (przez wykroplenie pozostałych składników)	w technice laserowej, do wytwarzania atmosfery obojętnej, do wypełniania lamp jarzeniowych i lamp dużej mocy, ponadto hel do napełniania termometrów gazowych, balonów, w kriotechnice, argon do napełniania żarówek, jądra helu i neonu w syntezie izotopów
Metan CH4	wydzielenie z gazu ziemnego	do syntez chemicznych (np.: amoniaku, alkoholu metylowego, chlorowcopochodnych, acetylenu)
Etan C2H6, propan C3H8 butany C4H10	a) wydzielenie z gazu ziemnego b) przeróbka ropy naftowej	jako surowce energetyczne oraz do syntez chemicznych: etan — gł. do wytwarzania etenu (przez pirolizę), propan — propenu i etenu, butan i jego izomery — butadienu, izomerów butenu, produkcji paliw silnikowych
Tlen O2	a) rektyfikacja skroplonego powietrza b) elektroliza wody	spawanie i cięcie metali, do celów leczniczych i ratowniczych, w procesach chemicznych (np.: utlenianie amoniaku, siarki lub pirytów, chloru, węglowodorów)
Tlenek węgla CO	a) z gazu generatorowego b) katalityczny rozkład alkoholu mety- lowego	w mieszaninie z innymi gazami jako gaz do syntez, sam stosowany do syntezy karbonylków metali, fosgenu, mrówczanów i in.
Wodór H2	a) konwersja gazu wodnego za pomocą pary wodnej b) elektroliza wody	do syntez chemicznych (np.: amoniaku, chlorowodoru, metanolu, benzyny), do uwodorniania węgla, olejów, do utwardzania tłuszczów, do hydrorafinacji produktów naftowych, w syntezach Fischera i Tropscha, w palnikach tlenowo-wodorowych