Austria. Teatr

Austria. Teatr.

Począwszy od X w. odgrywano w Austrii widowiska pasyjne z tekstami łac., a od XIV w. niemieckimi. Istniejący wcześniej świecki teatr lud., na przeł. XVI i XVII w. przekształcił się w zaw. teatr wędrowny. Od XVI w. na dworze cesarskim w Wiedniu urządzano wystawne widowiska będące kontynuacją średniow. turniejów. Jednocześnie rozwinęły się teatry jezuickie, konkurujące przepychem barok. dekoracji z przedstawieniami dworskimi. W 1628 zbudowano teatr w Innsbrucku, a w XVIII w. teatry w Grazu, Linzu, Salzburgu i Baden. Od 1712 działała w Wiedniu pierwsza rodzima scena: Theater am Kärntnertor, pod dyrekcją J. Stranitzky’ego (najsłynniejszego odtwórcy postaci Hanswursta austr.); tworzywem tej sceny, stanowiącej austr. odmianę commedia dell'arte, była burleska, o zarysie akcji uzupełnianym improwizacją aktorów. Rozwój teatru austr. sprawił, że 1776 przekształcono zał. 1741 cesarski Burgtheater w scenę nar., korzystającą z państw. subsydiów, ograniczoną jednak w swobodzie repertuarowej. Ponadto działały teatry podmiejskie, m.in. Theater in der Leopoldstadt (zał. 1781), Theater in der Josefstadt (zał. 1788); wystawiały gł. utwory tzw. wiedeńskiej komedii lud. (F. Raimunda, J.N. Nestroya, L. Anzengrubera); w 2. poł. XIX w. stały się siedzibą słynnej wiedeńskiej operetki J. Straussa, F. Suppégo, później F. Lehára. W 1889 powstał w Wiedniu Deutsches Volkstheater, prywatna scena o repertuarze składającym się gł. ze współcz. dramatów europejskich. W okresie międzywojennym ważną rolę w teatrze austr. odegrał M. Reinhardt: 1924–38 (z przerwami) kierował sceną Theater in der Josefstadt, 1920 zapoczątkował międzynar. festiwale teatr. w Salzburgu (kontynuowane do dziś). Obecnie w Austrii działa ok. 50 teatrów, z czego połowa w Wiedniu (m.in. Burgtheater, Staatsoper i Volksoper oraz teatry prywatne); w Innsbrucku, Linzu i Salzburgu znajdują się tzw. Landesbühnen.