realizm pojęciowy
 
Encyklopedia PWN
realizm pojęciowy,
stanowisko filozoficzne w sporze o uniwersalia, przeciwstawne nominalizmowi, przyjmujące w wyniku hipostazowania pojęć (hipostaza) realne istnienie (odrębnego od poszczególnych konkretów) przedmiotu wiedzy abstrakcyjnej;
realizm pojęciowy przyjmuje, że pojęcia ogólne posiadają właściwą sobie rzeczywistość; w ramach realizmu pojęciowego w toku dyskusji, odbywających się zwłaszcza w średniowieczu, ukształtowały się 2 nurty: nurt skrajny nawiązujący do Platona, wg którego desygnaty pojęć powszechnych istnieją obiektywnie poza umysłem (bądź w umyśle Boga, bądź jako oddzielone istoty, bądź jako ta sama forma w różnych bytach); nurt umiarkowany nawiązujący do Arystotelesa, wg którego pojęcia powszechne są wynikiem dokonywanej przez intelekt człowieka abstrakcji z danych empirycznych, uzyskiwanych w spotkaniu z jednostkowymi bytami; w XIX w. realizm pojęciowy został odnowiony w koncepcji „prawd w sobie” B. Bolzana i w neokantyzmie; w XX w. elementy realizmu pojęciowego wystąpiły w fenomenologii, w koncepcji G. Santayany i filozofii matematyki.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia