ewolucjonizm
[łac. evolutio ‘rozwinięcie’],
ewolucjonizm
Encyklopedia PWN
kierunek w filozofii i naukach społecznych inspirowany przez biologiczną teorię ewolucji Ch.R. Darwina i system filozoficzny H. Spencera, ukształtowany w 2. połowie XIX w., przyjmujący jako główne założenie koncepcję zmienności i postępowego rozwoju całej rzeczywistości (zwłaszcza społeczny); rozwój ten ma charakter ewolucyjny, tj. ciągły, stopniowy i jednokierunkowy (nieodwracalność zmian ilościowych), dotyczy zarówno całej ludzkości, jak też poszczególnych społeczeństw, instytucji społecznej i dziedzin kultury; ewolucjonizm odnowił naturalistyczną koncepcję człowieka (jako części przyrody), postulował poszukiwanie prawidłowości rozwojowych i przewagę dociekań genetycznych nad systematycznymi; koncepcję ewolucjonizmu rozwijali L.H. Morgan, L. Hobhouse, Th. Huxley, E. Haeckel; ewolucjonizm, poza filozofią, znalazł wyraz zwłaszcza w koncepcjach etnograficznych i socjologicznych; metodologiczne znaczenie ewolucjonizmu w naukach społecznych wiązało się z ujmowaniem człowieka jako części przyrody, a zjawisk społecznych w aspekcie rozwojowym oraz z dociekaniami genetycznymi.
