„czerwoni”
 
Encyklopedia PWN
„czerwoni”,
obóz polit. 1861–64;
w przeciwieństwie do „białych”; wysuwali program walki zbrojnej o niepodległość, uwłaszczenia chłopów oraz sojuszu z ros. i eur. ruchami rewolucyjnymi; obóz rozwinął się z działających nielegalnie 1856–60 kół i związków spiskowych (m.in. Koło Oficerskie Z. Sierakowskiego w Petersburgu, Związek Trojnicki w Kijowie oraz koła młodzieży warsz. N. Jankowskiego i K.K. Majewskiego); w Warszawie 17 X 1861 powstał Komitet Miejski (Ruchu), scalający kółka „czerwonych”, który VI 1862 przekształcił się w Komitet Centralny Narodowy; nawiązano współpracę z ros. oficerami w Królestwie Pol.; „czerwoni” zorganizowali trójzaborową organizację powstańczą; branka mająca rozbić „czerwonych” przyspieszyła wybuch powstania styczniowego; manifest 22 I 1863 przekształcił KCN w Tymczasowy Rząd Nar.; ogłoszono dekrety uwłaszczeniowe; pod koniec powstania program bliski „czerwonym” starał się realizować R. Traugutt; „czerwonych” popierała młodzież inteligencka, także rzemieślnicy, czeladnicy, robotnicy; gł. działacze: J. Dąbrowski, S. Bobrowski, Z. Padlewski, B.A. Szwarce, K. Kalinowski.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia