Młoda Polska. Sztuka
 
Encyklopedia PWN
Młoda Polska. Sztuka.
W okresie Młodej Polski nastąpił intensywny i wszechstronny rozwój sztuk plastycznych, chociaż w dziedzinie tej nie sformułowano jednolitego programu artystycznego.
Szczególnie bujny był rozkwit malarstwa, zarówno kontynuującego narodowe tradycje i wątki, jak też otwartego na aktualne europejskie prądy artystyczne. W okresie Młodej Polski tworzyło wielu artystów o wybitnej indywidualności, reprezentujących różne tendencje stylistyczne: J. Malczewski, J. Mehoffer, S. Wyspiański, W. Weiss, W. Wojtkiewicz, J. Stanisławski, F. Ruszczyc, J. Pankiewicz, K. Krzyżanowski; za granicą — O. Boznańska, W. Ślewiński. Szczególną rolę odegrało krakowskie środowisko artystyczne (zreformowanie Szkoły Sztuk Pięknych przez J. Fałata 1895, powstanie Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, wielostronna działalność artystyczna Wyspiańskiego). W dziedzinie rzeźby pojawiły się takie osobowości, jak: B. Biegas, K. Laszczka i przede wszystkim X. Dunikowski.
Dominującą postawą artystyczną, zarówno w malarstwie, jak i w rzeźbie, był symbolizm, wyrażający się w różnorakich formach, odmianach i wątkach tematycznych. Ważnym elementem stylistycznym tego okresu była secesja, której dekoracyjny charakter (falista, ekspresyjna linia, płaska plama barwna, ornamentalna stylizacja form) znalazł odbicie w malarstwie (Wyspiański, Mehoffer, E. Okuń), rzeźbie (Biegas, W. Szymanowski), architekturze (głównie w ornamentacji), a zwłaszcza w sztuce użytkowej. Właściwym secesji tendencjom stylotwórczym towarzyszyło dążenie do stworzenia stylu narodowego (zakopiański styl, S. Witkiewicz) oraz inspiracje rodzimym folklorem podkrakowskim, podhalańskim (W. Tetmajer, J. Szczepkowski) i huculskim (W. Jarocki, F. Pautsch). Osiągnięciem okresu Młodej Polski był rozkwit sztuki użytkowej, architektury wnętrz, tkactwa artystycznego, meblarstwa, ceramiki (Towarzystwo Polska Sztuka Stosowana Warsztaty Krakowskie). Wzrosło także znaczenie grafiki artystycznej (L. Wyczółkowski, Pankiewicz, K. Brandel).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Dunikowski Ksawery, Tchnienie, przed 1903 — Muzeum Narodowe, Warszawafot. B. Kędzierzawska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Malczewski Jacek, Śmierć Ellenai, 1907 — Fundacja Raczyńskich, Muzeum Narorowe, Poznańfot. J. Kilian/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Mehoffer Józef, Dziwny ogród, 1902–03 — Muzeum Narodowe, Warszawafot. T. Żółtowska-Huszcza/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Wyspiański Stanisław, Polonia, fragment kartonu witraża do katedry we Lwowie, 1893–94 fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Malczewski Jacek, Ojczyzna, część środkowa tryptyku , 1903 — Muzeum Narodowe, Wrocławfot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia