Wyczółkowski Leon

Wyczółkowski Leon, ur. 12 IV 1852, Huta Miastkowska k. Garwolina, zm. 27 XII 1936, Warszawa,

malarz i grafik.

W 1869–74 studiował w Warsz. Klasie Rysunkowej (m.in. u W. Gersona), 1875–77 — w akad. sztuk pięknych w Monachium oraz 1877–79 w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (u J. Matejki), w której 1895–1911 był profesorem; współzał. Tow. Artystów Pol. „Sztuka”; od 1934 profesor ASP w Warszawie. Wyjeżdżał za granicę, m.in. do Paryża, gdzie zetknął się z impresjonizmem. Początkowo malował obrazy hist.-rodzajowe, później realist. portrety i modne sceny salonowe (Ujrzałem raz... 1884). Podczas pobytu na Ukrainie (1883–94) tworzył gł. sceny plenerowe, przedstawiał rybaków i chłopów; podejmując w swoich pracach problem światła i koloru, zbliżył się do impresjonizmu. Po 1895 uległ na krótko wpływowi symbolizmu, po czym zwrócił się w kierunku swoistego koloryzmu; posługując się gł. pastelem, akwarelą i tuszem, malował nastrojowe pejzaże (zwłaszcza tatrzańskie), zabytki arch., pamiątki hist. (cykl Skarbiec wawelski), martwe natury, zwłaszcza kwiaty. Tworzył także zróżnicowane stylistycznie, wnikliwe portrety. Od ok. 1918 zajmował się gł. grafiką (techniki trawione, autolitografia). Prace graficzne Wyczółkowskiego mają charakter mal. i odznaczają się wielką skalą rozwiązań formalnych (Tatry 1900, Teka huculska 1910, Stara Warszawa 1916, Gościeradz 1924). Twórczość Wyczółkowskiego jest zaliczana do najwybitniejszych zjawisk artyst. w sztuce pol. przeł. XIX i XX w.

Wyczółkowski Leon, Rybacy, 1891 — Muzeum Narodowe, Warszawa

Legiony Polskie na Wołyniu w lecie 1916 r. — siedzą za stołem od lewej: Leon Wyczółkowski, Józef Piłsudski, biskup Władysław Bandurski, austriacki komendant Legionów gen. Puchalski, płk Januszaitis. Za stołem m.in. płk Grzesicki, płk Zieliński, płk Minkiewicz. Przy bocznym stole siedzą m.in. ppłk Berbecki, ppłk Roja. Wśród stojących m.in. mjr Belina-Prażmowski i rtm. Grzmot-Skotnicki

Sienkiewicz Henryk, rysunek L. Wyczółkowskiego