-
Anscombefilozof brytyjski;[ạ̈nskəm]Gertrude Elizabeth Margareth, ur. 18 III 1919, Luimneach, zm. 5 I 2001, Cambridge,
- filozof grecki;
- nazwa kierunku i metody badań egzegetycznych nad Pismem Świętym, zapoczątkowanych ok. 280 przez Lucjana z Antiochii;
-
antropocentryzmpogląd uznający człowieka za centrum całej rzeczywistości (przeciwstawny wobec teocentryzmu i kosmocentryzmu), a w wersji umiarkowanej akcentujący wyjątkową pozycję człowieka w świecie.[gr. ánthrōpos ‘człowiek’, łac. centrum ‘środek’],
-
antropodyceapojęcie wprowadzone przez P. Faulquie;[gr. ánthrōpos ‘człowiek’, díkē ‘słuszność’, ‘sprawiedliwość’, ‘kara’],
- dział filozofii zajmujący się człowiekiem.
-
antropologizmfiloz. każda teoria filozoficzna wyprowadzająca rozwój rzeczywistości z człowieka;[gr.],
-
antycypacjametodol. u stoików i epikurejczyków spontaniczne przechodzenie od spostrzeżeń szczegółowych do ogólnego sądu; u F. Bacona przedwczesne uogólnianie oparte na niewielkiej liczbie faktów; w fenomenologii i egzystencjalizmie projektujący sposób bytowania;[łac.],
- gr. filozof,
- kierunek w filozofii przeciwstawiający się naturalizmowi reprezentowanemu zwłaszcza przez myśl pozytywistyczną;
-
antynomiafiloz. u I. Kanta antynomia czystego rozumu, sprzeczności, w jakie popada umysł, gdy usiłuje przekroczyć porządek zjawisk.[gr.],
-
antypsychologizmstanowisko przeciwstawne psychologizmowi, zapoczątkowane w końcu XIX w., a upowszechnione w XX w. (K. Ajdukiewicz, G. Frege, E. Husserl, J. Łukasiewicz, K.R. Popper);[gr.],
- filozof grecki, założyciel szkoły cyników,
-
antytezafiloz. twierdzenie przeciwstawne tezie; pojęcie dialektyki transcendentalnej I. Kanta; drugi człon dialektycznej triady G.W.F. Hegla.[gr. antíthesis ‘przeciwstawienie’],
-
anwikszikiwczesnoindyjski nurt filoz., z którego ok. II w. n.e. wykształcił się system njaji;[sanskr. ānvīkṣikī ‘dyscyplina badawcza’, ‘metodyczna refleksja’],
-
Anzelm z Canterburyfilozof i teolog, uznawany za ojca scholastyki, prymas Canterbury, Doktor Kościoła (1720);[a. z kạ̈ntərberi],Anzelm z Aosty, Anzelm z Le Bec, święty, ur. 1033, Aosta (Włochy), zm. 21 IV 1109, Canterbury,
-
apatiafiloz. jedno z podstawowych pojęć etyki w filozofii greckiej, wprowadzone przez Akademię Platońską, oznaczające pozytywny stan duszy (heksis) wyzwolonej od afektów, niewzruszoność;[gr. apátheia < apathḗs ‘nie doznający’],
- filoz. → bezkres.
- filozof niemiecki;
-
apercepcjaw filozofii nowożytnej nazwa niektórych, specjalnie wyróżnionych aktów lub procesów poznawczych;[łac. ad ‘do’, perceptio ‘postrzeżenie’],
