misterium
 
Encyklopedia PWN
misterium
[łac. < gr.],
rozpowszechniony w średniowieczu typ dramatu rel. o tematyce zaczerpniętej ze Starego Testamentu i Nowego Testamentu, niekiedy z apokryfów.
misteria wyrosły z obrzędów liturgii katolickiej, wystawiane początkowo tylko w kościołach, XII–XIII w. przekształciły się w samodzielne, trwające nieraz kilka dni cykliczne widowiska sceniczne, realizowane na placach publicznych, niejednokrotnie przez kilkusetosobowe zespoły, w czasie świąt rel. — Bożego Narodzenia, Wielkiego Postu (tzw. m. pasyjne), Wielkiej Nocy, na Wniebowstąpienie i Boże Ciało (hiszp. autos sacramentales); łączyły treści rel.-dydaktyczne z elementami realist.-rodzajowymi, komiczno-satyr., groteskowo-fantastycznymi (intermedium); rozpowszechnione już w XII w. (np. słynny anglonormandzki Adam), żywotne przede wszystkim we Francji (np. Le Mystère de la Passion z XV w.), w Anglii i Niemczech; w Polsce najstarszym znanym m. jest Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim (1580–82) Mikołaja z Wilkowiecka; elementy misterium utrwaliły jasełka.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia