Nurt klasycyzujący wystąpił w sztuce niektórych krajów (głównie Anglia i Francja) już w XVII w.; w połowie XVIII w. zaczął się kształtować nowy klasycyzm (neoklasycyzm) pod wpływem przemian w życiu polityczno-społecznym, gospodarczym, umysłowym (zwłaszcza francuski racjonalizm) i wskutek wzmożonego zainteresowania starożytną sztuką rzymską (wykopaliska w Herkulanum i Pompejach) i grecką; dużą rolę odegrało oddziaływanie sztuki dojrzałego renesansu (A. Palladio) oraz rozwój teorii i historii sztuki. Głównym ośrodkiem zainteresowania artystów były Włochy, ale najważniejszym centrum sztuki stała się Francja (a zwłaszcza Paryż), skąd klasycyzm stopniowo rozprzestrzenił się na wszystkie kraje europejskie i Amerykę Północną; w 2. połowie XVIII w. — okres wczesnego klasycyzmu (we Francji
styl Ludwika XVI, w Anglii
styl georgiański i
styl Adamów, w Polsce
styl Stanisława Augusta); w 1. połowie XIX w. wyróżnia się też styl
empire. Sztuka klasycyzmu jest wykładnikiem ideologii oświecenia (poszukiwanie prawidłowości, równowagi, spokoju); główni teoretycy J.J. Winckelmann i A.R. Mengs. W architekturze wpływ budowli greckich, rzymskich i renesansowych; centralne plany budowli, portyki, frontony, łuki triumfalne, stosowanie klasycznych porządków architektonicznych i detali; nowe typy budowli (szkoły, teatry, kamienice, domy bankowe i handlowe) i rozwiązania urbanistyczne (zespoły architektoniczne o wielkich placach i szerokich arteriach); główni przedstawiciele: we Francji — J.A. Gabriel, J.G. Soufflot, C.N. Ledoux, Ch. Percier, P.F. Fontaine; w Anglii — W. Chambers, J. Wood, J. Nash, J. i R. Adamowie, J. Soane; w Niemczech — K.F. Schinkel, L. von Klenze; w Rosji — Ch. Cameron, G. Quarenghi, W.P. Stasow, A.D. Zacharow, K.I. Rossi, A.N. Woronichin, W.I. Bażenow, M.F. Kozakow; w Polsce — D. Merlini, J.Ch. Kamsetzer, Sz.B. Zug, P.Ch. Aigner, E. Schroeger, S. Zawadzki, A. Corazzi, J. Kubicki, W. Gucewicz. W rzeźbie — tematyka mitologiczna, alegoryczna, portretowa, także rzeźba architektoniczna (tympanony, fryzy) i sepulkralna; dążenie do idealizacji i wirtuozerii technicznej; główni przedstawiciele: B. Thorvaldsen, A. Canova, J.A. Houdon, J.G. Schadow, J. Flaxman. Malarstwo wyraziło się głównie w tematyce historycznej (zwłaszcza starożytnej), mitologicznej, alegorycznej (pojęcie państwa, narodu, wolności) i portrecie; dominacja formy nad kolorem, doskonałość rysunku — główni przedstawiciele: J.L. David, także J.A.D. Ingres, F. Gerard, A.J. Gros, T. Gainsborough, J. Reynolds, E. Vigée-Lebrun, A. Kauffmann, w Polsce — M. Bacciarelli, F. Smuglewicz, A. Brodowski, A. Blank, A. Kokular; rozwój rzemiosła artystycznego (G. Hepplewhite, T. Sheraton, A.D. Roentgen, G. Jacob, F.H. Jacob-Desmalter), ceramiki (liczne manufaktury, m.in. J. Wedgwooda), tkactwa.