Izrael. Gospodarka

Izrael. Gospodarka.

Kraj o wysoko rozwiniętym przemyśle i intensywnym rolnictwie; rozwój gospodarki utrudniony ze względu na stały konflikt izraelsko-arabski; przemysł wytwarza 30% PKB, rolnictwo — 2,4%, pozostałą część usługi; znaczny udział sektora państwowego (duże zakłady przemysłowe, banki) i spółdzielcze (rolnictwo) w gospodarce; duże znaczenie dla gospodarki Izraela mają różne formy pomocy ze strony organizacji żydowskich za granicą i USA (ok. 5,5 mld dolarów USA rocznie); produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej wynosi 28,8 tys. dolarów USA (2007).

Przemysł.

Niewielkie zasoby surowców miner.; wydobycie fosforytów na wyż. Negew, soli potasowych i soli kam. nad M. Martwym oraz kamieni budowlanych i gazu ziemnego; energia elektryczna (44,2 mld kW·h, 2003) wytwarzana w elektrowniach naft. i słonecznych; przemysł przetwórczy wyspecjalizowany, o dużym zapleczu nauk.-badawczym (słynne uczelnie i instytuty nauk.: Uniw. Hebrajski, politechnika Technion, Inst. Weizmanna); produkcja urządzeń wojsk., aparatury med., sprzętu laserowego, sprzętu komputerowego, przem. systemów sterowania, wyposażenia elektrowni słonecznych; w rozbudowie przemysł chem. (nawozy sztuczne, środki ochrony roślin, tworzywa sztuczne, leki), włók. i odzież., środków transportu (w tym lotn.), papierniczy, odsalania wody mor.; obróbka diamentów; koncentracja zakładów przem. w zespole miejskim Tel Awiwu-Jaffy oraz w Hajfie, Beer Szewa, Petach Tikwa, Aszkelonie.

Rolnictwo.

W 1948–98 obszar uprawny kraju powiększono 2,5-krotnie (do 243 tys. ha), powierzchnię nawadnianych terenów (gł. regiony pustynne) — 7-krotnie, wykorzystując do nawadniania wody Jordanu, Jez. Tyberiadzkiego, odsoloną wodę mor. i uzdatnione wody ściekowe; unikatowe w świecie metody kropelkowego nawadniania roślin; kolektywne gospodarstwa (kibuce i moszawy, spółdzielnie roln., zaopatrzenia i zbytu), choć stanowią ok. 1,5% wszystkich gospodarstw skupiają 50% ziem nawadnianych i 31% obszaru uprawy suchej, dostarczają ok. 40% wartości produkcji roln.; rozwinięte sadownictwo (gł. drzewa cytrusowe, oliwki, winorośl, banany, awokado), uprawa zbóż (pszenica, jęczmień), ziemniaków, warzyw, bawełny, orzeszków ziemnych; hodowla bydła i drobiu w zmechanizowanych farmach oraz owiec, kóz i wielbłądów. Rozwinięte rybołówstwo, przybrzeżne i dalekomor. połowy ryb; gł. bazy rybackie: Hajfa, Akka. Produkcja żywności pokrywa zapotrzebowanie krajowe. Uzupełnia ją import, gł. zbóż, nasion oleistych, mięsa, kawy, kakao i cukru, finansowany z nadwyżką przez eksport wyrobów rolnych. Zimą Izrael staje się „szklarnią Europy”, eksportując róże, goździki, melony, pomidory, ogórki, paprykę, truskawki, kiwi, mango i awokado.

Turystyka.

Dużą rolę odgrywa turystyka, ok. 2 mln turystów zagr., gł. pielgrzymów do Ziemi Świętej; wpływy z turystyki — 2,0 mld dol. USA (2003).

Transport i łączność.

Sieć komunik. dobrze rozwinięta: 17,4 tys. km dróg samoch.; 853 km linii kol.; gł. szlak komunik. stanowi autostrada Akka–Tel Awiw-Jaffa–Jerozolima; gł. porty mor.: Hajfa i Aszdod nad M. Śródziemnym, Ejlat nad M. Czerwonym; międzynarodowy port lotniczy w Lod (na południowy wschód od Tel Awiwu-Jaffy); loty czarterowe z Europy obsługuje też lotnisko w Ejlacie. Powszechna telefonizacja kraju; 3,0 mln abonentów telefonii stacjonarnej (2004); w użytkowaniu 7,2 mln telefonów komórkowych.

Handel zagraniczny.

Izrael ma ujemny bilans wymiany handl.; wartość eksportu 40,1 mld dol. USA (2005), importu — 43,2 mld dol. USA; eksport urządzeń przem., oprogramowania komputerowego, brylantów, wyrobów elektronicznych, tekstylnych, chem., żywności (gł. owoce i przetwory owocowe); import ropy naft., maszyn i urządzeń, sprzętu transportowego, wojsk., diamentów; wymiana gł. z USA, krajami UE (bezcłowa) i Chinami.