Izrael. Muzyka

Izrael. Muzyka.

Historia muzyki artyst. współcz. Izraela sięga swymi początkami końca XIX w., kiedy wśród imigrantów przybyłych do ówczesnej Palestyny znaleźli się także muzycy. Na przeł. XIX i XX w. w kilku ośr., gł. w kibucach, powstały muz. zespoły kamer.; 1909 założono w Tel Awiwie szkołę muz., przy której zaczęła działać orkiestra symfoniczna; pierwsze wyższe uczelnie muz. powstały 1918 w Jerozolimie i 1920 w Hajfie; 1927 w Jerozolimie utworzono Inst. Muzyki Współcz., a 1933 w Tel Awiwie — Konserwatorium Muzyki i Dramatu; od 1923 w obu tych miastach są wystawiane opery (dużą rolę w tej dziedzinie odegrał imigrant z Rosji, dyrygent M. Golinkin). Ważnym wydarzeniem było utworzenie 1936 w Tel Awiwie przez B. Hubermana orkiestry symfonicznej, która przekształciła się w czołowy w Izraelu zespół — Izraelską Orkiestrę Symfoniczną. Rozwój muz. instytucji i szkolnictwa przyczynił się do pobudzenia rodzimej twórczości muz.; zaznaczyły się tendencje do stworzenia stylu nar. przez nawiązanie do żydowskiej tradycji muz. oraz folkloru Żydów zamieszkałych na obrzeżach Afryki i Azji. Rozległe, wieloletnie prace badawcze izrael. muzykologów, m.in. E. Gerson-Kiwi, A. Zwi Idelsona, J. Engela, P. Grandewitza, A. Shiloacha, S. Hofmana (ucznia K. Szymanowskiego), stały się inspiracją dla twórców muzyki izrael.; oprócz nurtów tradycyjnej muzyki synagogalnej, chasydzkiej, lud. i rozrywkowej — nurtów pozostających pod wpływami gł. muzyki Żydów wschodnioeur., rozwija się oryginalna izrael. muzyka artyst.; do czołowych kompozytorów należą m.in. H. Aleksander, M.-A. Lavry, J. Kamiński, O. Partos, B.-Z. Orgad (Buschel), A. Uria Boscovich, J. Stuschewsky, M. Kopytman, M. Seter, P. Ben-Haim, także kompozytorzy pochodzący z Polski: E. Amiran (Pugaczow), M. Avidom (Mahler-Kalkstein), J. Tal (Grünthal), były dyr. Centrum Muzyki Elektron., i inni.