wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych
 
Encyklopedia PWN
wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych 1775–83, rewolucja amerykańska,
konflikt zbrojny między Wielką Brytanią a jej 13 koloniami w Ameryce Północnej, zakończony uznaniem niepodległości Stanów Zjednoczonych.
Była konsekwencją rosnącego sprzeciwu kolonii wobec polityki brytyjskiej, a zwłaszcza dążeń Wielkiej Brytanii do ograniczenia ich samorządu, hamowania rozwoju i zwiększenia czerpanych z nich dochodów, głównie przez nakładanie nowych podatków; wojnę poprzedziła działalność Sons of Liberty i Komitetów Korespondencyjnych, organizujących łączność między koloniami, mobilizujących opinię publiczną do walki o ich prawa i wysyłających petycje do króla brytyjskiego, a także akcje bojkotu towarów brytyjskich i zamieszki (m.in. w Bostonie); zwołany 5 IX 1774 w Filadelfii I Kongres Kontynentalny podjął decyzję o stowarzyszeniu kolonii w celu wzmocnienia ich oporu wobec Wielkiej Brytanii oraz przygotowania do walki zbrojnej z metropolią, jednocześnie podejmowano próby szukania kompromisu; starcia 19 IV 1775 pod Lexington i Concord dały początek wojnie; zwołany 10 V 1775 II Kongres Kontynentalny podjął decyzję o utworzeniu armii amerykańskiej i postawił na jej czele G. Washingtona; 4 VII 1776 Kongres uchwalił Deklarację niepodległości Stanów Zjednoczonych, a XI 1777 przyjął projekt konstytucji państwa (Artykuły Konfederacji i Wieczystej Unii); pierwsze zwycięstwa Armia Kontynentalna Washingtona odniosła dopiero pod Trenton (25 XII 1776) i Princeton (3 I 1777); zwycięstwo Amerykanów pod Saratogą (17 X 1777) skłoniło Francję do uznania niepodległości USA, zawarcia z nimi traktatu o handlu i sojuszu oraz przystąpienia do wojny po ich stronie; klęski armii amerykańskiej, mimo przeszkolenia przez F.W. von Steubena pod Valley Forge (przełom 1777 i 1778) i dozbrojenia przez Francję, zachęciły Brytyjczyków do walki (od I 1779) o odzyskanie kolonii południowych; dopiero klęska wojsk brytyjskich pod Yorktown (19 X 1781) odwróciła losy wojny; od IV 1782 toczyły się w Paryżu rokowania pokojowe i 3 IX 1783 został podpisany traktat paryski, w którym Wielka Brytania uznała niepodległość USA, z zachodnią granicą na rzece Missisipi. W wojnie po stronie kolonii brali udział oficerowie europejscy, w tym polscy; wsławili się: T. Kościuszko, K. Pułaski, M.J. de La Fayette i von Steuben.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Washington George podczas bitwy o Monmouth — Monmouth County Historical Association fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia