wojna krymska

wojna krymska 1853–56, wojna wschodnia,

działania wojenne 1853–56 między Rosją a Turcją i jej sprzymierzeńcami: Wielką Brytanią, Francją i Sardynią.

Przyczyną wojny były sprzeczne interesy mocarstw europejskich i Rosji na Bałkanach oraz w cieśninach tureckich; bezpośrednim pretekstem wojny było odrzucenie przez Turcję żądań Rosji przywrócenia praw Kościołowi prawosławnemu w Palestynie. Zniszczenie floty tureckiej przez flotę rosyjską pod m. Sinop zaktywizowało Wielką Brytanię i Francję, które w obawie przed nadmiernym wzrostem wpływów Rosji, zawarły 1854 przymierze wojskowe z Turcją i wypowiedziały wojnę Rosji. Jednocześnie Austria i Prusy podpisały wraz z Francją i Wielką Brytanią porozumienie dotyczące wspólnej obrony nietykalności Turcji. Wojska sojusznicze wylądowały na Krymie, w pobliżu Eupatorii, i po zwycięskiej bitwie nad Almą rozpoczęły oblężenie Sewastopola; wypady wojsk rosyjskich pod Bałakławą, Inkermanem i Eupatorią kończyły się porażkami. W 1855 do wojny przystąpiła Sardynia. Po rocznym oblężeniu poddał się Sewastopol; przegranej Rosji nie rekompensowały jej sukcesy na froncie tureckim na Kaukazie. Wojnę zakończył traktat paryski 1856 (paryskie traktaty). W.k. wykazała słabość feudalnej Rosji i zapoczątkowała okres jej reformowania.