Wołoskie Księstwo
 
Encyklopedia PWN
Wołoskie Księstwo, Hospodarstwo Wołoskie, Wołoszczyzna,
państwo rumuńskie istniejące od pocz. XIV w. do 1861;
od 106 częściowo w rzymskiej prow. Dacja; od V w. napływ Słowian, z czasem przewaga przybywającej z południowego zachodu i Siedmiogrodu ludności rom. (Wołosi); w poł. XIII w. samodzielne księstwa, stopniowo przyjmujące protektorat Węgier; w XIV w. ich zjednoczenie i przyjęcie zwierzchnictwa Turcji; podjęta w końcu XVI w. przez Michała Walecznego próba wyzwolenia się spod zwierzchnictwa tur. i zjednoczenia z Księstwem Mołdawskim nie powiodła się. Wojny ros.-tur. w 2. poł. XVIII i pocz. XIX w. spowodowały złagodzenie ucisku tur., co sprzyjało ożywieniu gosp. (m.in. pierwsze manufaktury) i kult. (od 1818 Akademicka Szkoła Nauk Filoz. i Mat. w Bukareszcie); część patriotycznej szlachty i mieszczaństwa zmierzała w porozumieniu z gr. heterią do podjęcia walki wyzwoleńczej przy pomocy Rosji, która 1806–12 okupowała księstwo; 1821, po wznieceniu przez heterię powstania antytureckiego w Mołdawii, walkę przeciwko Turcji w Księstwie Wołoskim podjął T. Vladimirescu; oba powstania zostały przez Turcję krwawo stłumione. Pokój w Adrianopolu (Edirne) 1829 (kończący trwającą od 1828 wojnę ros.-tur.) przyznał Księstwu Wołoskiemu autonomię pod opieką Rosji, przy formalnym zachowaniu zwierzchnictwa Turcji. Wśród części szlachty i mieszczaństwa rozwijał się ruch patriotyczno-liberalny, zmierzający do zjednoczenia Księstwa Wołoskiego z Księstwem Mołd. i opowiadający się za reformami demokratycznymi. Traktat paryski 1856 (po wojnie krymskiej) rozszerzył autonomię Wołoszczyzny pod opieką 7 mocarstw, a konferencja paryska 1858 nadała jej i Mołdawii wspólną konstytucję i wyraziła zgodę na ich połączenie pod nazwą Zjednoczone Księstwa Mołdawii i Wołoszczyzny; 1859 w obu księstwach wybrano hospodarem A.I. Cuzę, co umożliwiło 1861 powstanie zjednoczonej Rumunii.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia