płyn

płyn,

wspólna nazwa 2 stanów skupienia materii — cieczy i gazów;

ich wspólną cechą jest zależność naprężenia stycznego od prędkości odkształcania postaciowego, podczas gdy w ciałach stałych naprężenia te zależą od wielkości odkształcenia; występujące różnice wynikają stąd, że w ciałach stałych cząsteczki tworzą sieć krystaliczną i występujące siły wynikają z ugięć tej sieci, w płynach zaś cząsteczki są w chaotycznym ruchu i przekazywanie sił następuje w wyniku wymiany pędu podczas zderzeń między cząsteczkami. Ciecze, w których siły grawitacji przewyższają siły wymiany pędu, tworzą w zbiorniku powierzchnię swobodną; natomiast gazy, w których dominują siły wymiany pędu, zamknięte w zbiorniku wypełniają zawsze całą jego objętość. Badaniem równowagi i ruchu płynów zajmuje się mechanika płynów. Płyny poruszające się z niewielką prędkością (liczba Macha Ma < O,3) można traktować jako płyny nieściśliwe. Płyny, w których naprężenia styczne są proporcjonalne do prędkości odkształcenia, stanowią tzw. płyny newtonowskie; płyny, w których zależność między naprężeniem stycznym a prędkością odkształcenia jest funkcją nieliniową, zwane są płynami nienewtonowskimi. Istnieją również płyny, których nie można zaliczyć do tych grup (np. polimery w fazie ciekłej) — zajmuje się nimi reologia.