obróbka cieplno-chemiczna

obróbka cieplno-chemiczna, obróbka dyfuzyjna,

proces technol. mający na celu uzyskanie zmian właściwości warstwy wierzchniej poddawanych obróbce przedmiotów w wyniku działania temperatury, czasu i środowiska technologicznego.

Polega na wygrzewaniu przedmiotu w ośrodku aktywnym chem., zdolnym do nasycania warstwy wierzchniej określonymi pierwiastkami (lub ich usuwania) wskutek dyfuzji (w temperaturach zapewniających szybką dyfuzję); celem o.c.-ch. jest wytworzenie na powierzchni przedmiotu warstwy (grubości od części mm do nieco ponad 1 mm) twardej i odpornej na ścieranie lub na działanie czynników chem.; właściwości takie uzyskuje się bądź bezpośrednio w wyniku o.c.-ch., bądź po zastosowaniu dodatkowej obróbki cieplnej (np. hartowania, wyżarzania); końcowy efekt zależy od temperatury procesu, czasu i działania środowiska. Rozróżnia się następujące rodzaje o. c.-ch.j: 1) dyfuzyjne nasycanie niemetalami (nawęglanie, azotowanie, utlenianie, siarkowanie dyfuzyjne, borowanie dyfuzyjne i krzemowanie dyfuzyjne); 2) dyfuzyjne nasycanie metalami (aluminiowanie dyfuzyjne, chromowanie dyfuzyjne, dyfuzyjne cynkowanie i tytanowanie); 3) dyfuzyjne nasycanie wieloskładnikowe (węgloazotowanie, węglotytanowanie, siarkoazotowanie i in.); 4) dyfuzyjne usuwanie domieszek i zanieczyszczeń (odwęglanie, odtlenianie metali, odwodorowywanie).