lecznicze rośliny
 
Encyklopedia PWN
lecznicze rośliny,
rośliny użytkowe wykorzystywane przez ludzi lub zwierzęta; stosowane w odpowiedniej postaci i dawce, wywierają uchwytne, pozytywne, leczn. działanie fizjol. na ich organizmy;
; rośliny lecznicze, zaliczane do różnych grup systematycznych i występujące na wszystkich szer. geogr., są od prawieków stosowane w lecznictwie; najczęściej są to lądowe rośliny kwiatowe, pozyskiwane zarówno ze stanowisk naturalnych, jak i z upraw; do połowy XIX w. (gdy zaczęto stosować syntet. leki chem.) leki pochodzenia roślinnego były niemal wyłącznym środkiem walki z chorobami. Rośliny lecznicze są źródłem ważnych składników pokarmowych (m.in. mikroelementów), których brak bywa często przyczyną zaburzeń w odżywianiu i przemianie materii (choroby przewodu pokarmowego, serca, nerwice itp.). O wartości leczn. surowców roślinnych decydują zawarte w nich substancje czynne o różnej budowie chem. i działaniu fizjol. (alkaloidy, glikozydy, saponiny, garbniki, gorycze, witaminy, sole miner., olejki eteryczne i śluzy roślinne); występują one w zespołach, co sprzyja wielostronnemu zastosowaniu. Do roślin leczniczych zalicza się z flory świat. ok. 16 tys. gat.; wykorzystuje się różne ich organy: łodygi, liście, korzenie, kłącza, kwiaty, owoce, nasiona itp.; obecnie stosuje się w medycynie ok. 1000 gat. roślin naczyniowych, oraz stale zwiększającą się liczbę gat. grzybów produkujących antybiotyki. Ze względu na zubożenie i ochronę środowiska naturalnego coraz więcej roślin leczniczych pochodzi z upraw (obecnie w Polsce z upraw otrzymuje się ok. 60 gat., a ze zbiorów ze stanowisk naturalnych ok. 100 gat. roślin na ogólną liczbę ok. 2 tys. gat. występujących w znacznych ilościach na terenie kraju). Coraz większe znaczenie ma hodowla, dostarczająca odmian roślin leczniczych otrzymywanych drogą selekcji roślin, uzyskiwanie nowych odmian oraz aklimatyzacja gat. pochodzących z innych stref klim.; nadzieją na zwiększenie zasobów roślin leczniczych są próby hodowli tkankowych, dające tkanki roślinne o dużej zawartości ciał czynnych farmakologicznie.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Krwawnica pospolita (Lythrum salicaria) fot. P. Fabijański/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Mięta pieprzowa (Mentha piperita) fot. M. Sokólska-Połutrenko/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Glistnik jaskółcze ziele fot. A. Stachurska-Swakoń/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia)fot. M. Kosińska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis)fot. M. Uba/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Arcydzięgiel litwor, Archangelica litworfot. M. Zarębski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Mniszek pospolity fot. M. Sokólska-Połutrenko/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Aronia czarna, Aronia melanocarpafot. Z. Wyleżyński/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Dziurawiec zwyczajny, Hypericum perforatumfot. M. Kosińska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia