cybernetyka
nauka o sterowaniu oraz przesyłaniu i przetwarzaniu informacji w systemach techn., biol. i społecznych.
[gr. kybernḗtes ‘sternik’, ‘zarządca’ < kybernáō ‘steruję’],
cybernetyka
Encyklopedia PWN
tak cybernetykę określił N. Wiener w książce Cybernetyka, czyli sterowanie i komunikowanie w zwierzęciu i w maszynie (1948, wyd. pol. 1971). Przedmiotem zainteresowania cybernetyki jest złożony, dynamiczny system sterowania, realizowany w przyrodzie żywej, technice i społeczeństwie; podstawową metodą cybernetyki jest modelowanie zjawisk rozpatrywanych jako transformacja zbioru wejść na zbiór wyjść. Cybernetyka wykorzystuje matematykę, logikę formalną, a także nauki techn. i społeczne. Podstawowe pojęcie cybernetykisterowanie — oznacza wywieranie pożądanego wpływu na określone zjawiska (procesy). W Polsce zainteresowanie cybernetyką pojawiło się w latach 60. (w latach 50. w krajach komunistycznych cybernetykę uważano za „reakcyjną pseudonaukę” i postać „współczesnego mechanicyzmu”), do czego przyczyniły się oryginalne prace H. Greniewskiego, M. Mazura, S. Manczarskiego, O. Langego oraz S. Lema. Od 1962 działa Pol. Tow. Cybernetyczne. Obecnie cybernetyka jest często traktowana jako jeden z nurtów w badaniach systemowych, do których zalicza się m.in. teorię systemów i synergetykę. Ważnym nurtem badań w cybernetyce jest też fiz. modelowanie procesów występujących w żywych organizmach, co umożliwiło głębsze poznanie takich ich właściwości, jak: zdolność do adaptacji, uczenia się ( automatyczne uczenie), homeostaza (homeostat), ultrastabilność, samoorganizacja; badania te przyczyniły się do powstania biocybernetyki. W ramach c. powstały też takie jej wyspecjalizowane kierunki badań, jak c.: ekon., socjol. (socjocybernetyka), edukacyjna, wojsk., zarządzania i in. W miarę rozwoju techniki komputerowej niektóre kierunki badań cybernetycznych, ściśle związane z modelowaniem komputerowym, zaczęto uważać za część informatyki; dotyczy to m.in.: symulacji komputerowej, sztucznych sieci neuronowych i rozpoznawania obiektów.
