auksyny

auksyny

[gr. auxánō ‘powoduję wzrost’],

hormony roślinne (fitohormony) uczestniczące w regulacji wzrostu wydłużeniowego komórek i w ich różnicowaniu;

odgrywają decydującą rolę w mechanizmach ruchów wzrostowych (tropizmy, nastie), w korelacyjnym hamowaniu wzrostu (np. dominacja wierzchołka), w powstawaniu łyka, korzeni bocznych oraz innych tkanek i organów; przemieszczają się w organizmie rośliny w sposób polarny od miejsca ich wytwarzania (wierzchołek wzrostu, młode liście, miazga twórcza) ku podstawie organu, co stanowi podstawę polaryzacji wzrostu rośliny; działanie auksyn polega na aktywacji niektórych enzymów oraz na modulacji ekspresji niektórych genów; najważniejszą auksyną jest kwas indolilo-3-octowy (IAA); sa znane także aktywne biologicznie pochodne IAA, np. nitryl i aldehyd, oraz auksyny nieindolowe (pochodne kwasu fenoksyoctowego); wiele syntet. analogów auksyn jest stosowanych jako składniki herbicydów, preparatów stymulujących ukorzenianie sadzonek, regulujących kwitnienie i owocowanie.