różnicowanie u roślin

różnicowanie u roślin,

fizjol. proces występujący w poszczególnej komórce, podczas którego w miarę upływu czasu zmienia się ekspresja zespołów genów, prowadzący do specjalizacji komórki: cytodyferencjacji (różnicowanie komórek) lub — do tworzenia wzoru komórkowego lub tkankowego w — przestrzennym zbiorze komórek (wielokomórkowej roślinie, w której zachodzi przestrzenno-czasowe pojawianie się niejednorodności w początkowo jednorodnym zbiorze);

z jednakowych pierwotnie komórek merystematycznych (merystemy) powstają komórki wyspecjalizowane, wchodzące w skład określonej tkanki i charakteryzujące się strukturą umożliwiającą pełnienie typowej dla tej tkanki funkcji fizjol. (np.: asymilacyjna, przewodząca, okrywająca lub mech.); równolegle odbywa się różnicowanie organów (wytwarzanie np. pędów, korzeni, liści, pąków kwiatowych). U roślin każda wyspecjalizowana komórka, zawierająca jądro i cytoplazmę, może ulec odróżnicowaniu, o ile zaistnieją ku temu właściwe warunki, np. fragment rośliny zostanie odcięty od rośliny macierzystej i umieszczony na specjalnym podłożu (w kulturze in vitro); wytwarza się wówczas kallus, którego komórki pod wpływem fitohormonów (auksyny i cytokininy), podanych do środowiska w odpowiedniej proporcji i stężeniu, ulegają różnicowaniu, odtwarzając całą roślinę (zjawisko totipotencji); w badaniu tego zjawiska ogromne zasługi położył uczony amer. Folke Skoog, który przyczynił się do odkrycia cytokinin i dokonał pierwszego klonowania organizmu roślinnego (klon).