antropologia
dyscyplina naukowa zajmująca się holistycznym opisem człowieka zarówno jako gatunku biologicznego, jak i twórcy kultury.
[gr. ánthrōpos ‘człowiek’, lógos ‘myśl’, ‘słowo’],
antropologia
Encyklopedia PWN
W Polsce antropologia jest rozumiana przede wszystkim jako antropologia fizyczna (biologia porównawcza człowieka), dyscypliny humanistyczne są traktowane jako odrębne działy nauki i określane często wspólnym mianem antropologii kulturowej lub antropologii społecznej. Termin „antropologia” wprowadził M. Hundt w tytule dzieła Anthropologium de hominis dignitate, natura et proprietatibus (1501). Problematyka antropologii fizycznej obejmuje: miejsce człowieka w świecie zwierząt, ze szczególnym uwzględnieniem naczelnych; cechy specyficznie ludzkie w sferze morfofizjologii i psychiki; antropogenezę, w tym procesy mikroewolucyjne; zróżnicowanie morfofizjologiczne, w tym antropologię fizjologiczną; zróżnicowanie rasowe oraz metody typologii rasowej; rozwój osobniczy człowieka; antropologię sportową, badającą wpływ ruchu, w tym i pracy, na rozwój i morfologię; genetykę człowieka; taksonomię morfologiczną (somatotypologię) i jej metody; ergonomię, zajmującą się kształtowaniem przestrzeni i środowiska wokół człowieka; patologię form współczesnych i kopalnych; serologię form współczesnych i kopalnych; demografię populacji współczesnych i historycznych; ekologię człowieka. Antropologia jako dyscyplina naukowa wykrystalizowała się u schyłku XVIII w.; ograniczała się początkowo głównie do problematyki klasyfikacji ras ludzkich, podjętej już w XVII w. przez F. Berniera; w badaniach nad filogenezą człowieka przełomu dokonała praca Ch. Darwina O pochodzeniu człowieka (1871), a następnie liczne znaleziska szczątków kopalnych zapoczątkowane 1892 przez E. Duboisa odkryciem pitekantropa. W Polsce rozwój antropologii zapoczątkowali w XIX w. W. Surowiecki, J. Majer, J. Kopernicki; w XX w. do postępów antropologii przyczynili się m.in. K. Stołyhwo, J. Czekanowski, J. Mydlarski, E. Loth.
