wody uzdatnianie

wody uzdatnianie, oczyszczanie wody,

zespół zabiegów technol. prowadzących do zmiany składu wody powierzchniowej lub podziemnej, ujmowanej do określonego przeznaczenia (m.in. do spożycia, rekreacji, na potrzeby przemysłu, rolnictwa, hodowli), w celu uzyskania wody o wymaganej jakości.

Wymagania dotyczące wody są zależne od jej przeznaczenia; jakość wody do picia i potrzeb gosp. określa rozporządzenie min. zdrowia i opieki społ., w którym są podane maks. wartości fiz.-chem. i bakteriologiczne wskaźników zanieczyszczenia wody, jak: barwa, mętność, odczyn, twardość, stężenie jonów żelaza i manganu, chlorków, amoniaku, azotanów(III), azotanów(V), ogólne stężenie rozpuszczonych soli oraz miano coli (najmniejsza objętość wody, w której wykryto bakterię grupy coli) i inne. Jakość wody do innych celów określają odpowiednie przepisy resortowe.

Proces u.w. przeprowadza się w zespole urządzeń i obiektów zw. stacją u.w. Pierwszym etapem u.w. podziemnych jest usuwanie jonów żelaza i manganu przez napowietrzanie wody w celu utlenienia jonów tych metali i wytrącenie ich w postaci wodorotlenków oraz odfiltrowanie wytrąconych osadów. Drugim, często ostatnim etapem u.w. podziemnych przeznaczonych do picia i potrzeb gosp., jest dezynfekcja, czyli usunięcie z wody bakterii i innych mikroorganizmów. Przeprowadza się ją najczęściej działając na wodę gazowym chlorem. Innymi środkami dezynfekującymi są: chloran(I) sodu, ditlenek chloru, ozon, promieniowanie ultrafioletowe.

U.w. powierzchniowych przebiega nieco inaczej niż wód podziemnych. Rozpoczyna się ono od usunięcia z wody zawiesin; w tym celu wodę poddaje się koagulacji, wytrącony w postaci kłaczków osad opada na dno osadnika (sedymentacja), a resztki osadu oddziela się filtrując wodę przez złoże piaskowe; wodę przeznaczoną do picia i potrzeb gosp. poddaje się następnie dezynfekcji. Wody bardziej zanieczyszczone filtruje się przez złoże węgla aktywnego, co w dużym stopniu eliminuje zanieczyszczenia org., w mniejszym inne, np. metale ciężkie.

W zależności od zastosowania wody usuwa się jej twardość (zmiękczanie wody) przepuszczając wodę przez kationit w formie sodowej (wymiana zawartych w wodzie jonów wapnia i magnezu na jony sodu), dodaje się do niej środki chem. (np. metafosforany) zapobiegające wytrącaniu się kamienia kotłowego lub poddaje wodę działaniu pola magnet. — pod jego wpływem węglany wapnia i magnezu wytrącają się w zmienionej formie (nie mają tendencji do tworzenia zwartego osadu — kamienia kotłowego). Z wód o znacznej twardości usuwa się nadmiar jonów wapnia i magnezu przez wytrącanie ich w postaci osadów węglanu wapnia i węglanu magnezu za pomocą mieszaniny wodorotlenku wapnia i węglanu sodu.

Woda używana w wysokoprężnych elektrowniach parowych oraz niektórych gałęziach przemysłu wymaga całkowitego usunięcia z niej związków miner., czyli demineralizacji, co przeprowadza się poddając wodę wymianie jon. (filtrując wodę przez kationit w formie wodorowej i anionit w formie wodorotlenowej).