chmura,
widzialne skupisko mikroskopijnych cząstek stałych bądź ciekłych (kropel wody lub kryształów lodu, zwanych też cząstkami chmurowymi) w atmosferze ziemskiej, unoszonych prądami powietrza lub powoli opadających.
chmura
Encyklopedia PWN
Chmury powstają w wyniku kondensacji zawartej w powietrzu pary wodnej; warunkiem tego procesu jest dostatecznie duża wilgotność względna powietrza i obecność tzw. jąder kondensacji, tj. mikroskopijnych stałych i ciekłych cząstek aerozoli atmosferycznych; zwiększenie wilgotności względnej powietrza następuje wskutek jego ochładzania się, głównie w wyniku adiabatycznego rozprężania podczas wznoszenia się mas powietrznych ku górze, a także w wyniku wypromieniowywania ciepła, rzadziej — w innych procesach; zawsze obecne w atmosferze jądra kondensacji powodują, że kondensacja może zachodzić już przy wilgotności względnej 70% (w przypadku ich nieobecności zachodziłaby dopiero przy wilgotności 400–800%). Większość chmur powstaje w troposferze; czasami powstają one w stratosferze, a nawet w mezosferze (obłoki świecące, obłoki iryzujące). Chmura, której podstawa sięga powierzchni gruntu, nosi nazwę mgły. Ze względu na mechanizm powstawania można podzielić chmury na: warstwowe, kłębiaste (konwekcyjne), warstwowo-kłębiaste, orograficzne (górskie); ze względu na budowę i wygląd dzieli się chmury, zgodnie z międzynarodową klasyfikacją, na 10 podstawowych rodzajów: cirrus, cirrocumulus, cirrostratus, altocumulus, altostratus, nimbostratus, stratocumulus, stratus, cumulus, cumulonimbus.
Chmury odgrywają istotną rolę w większości procesów meteorologicznych, m.in: generują opady i są istotnym ogniwem obiegu wody w przyrodzie; wpływają na temperaturę powierzchni Ziemi zarówno lokalnie, jak i w skali globu, biorą udział w przemianach chemicznych i fizycznych zanieczyszczeń atmosfery i ich usuwaniu z atmosfery w opadach; powstawanie chmur wpływa na niektóre ruchy cyrkulacyjne w atmosferze (m.in. na cyklony tropikalne, cyrkulacje w niżach atmosferycznych i podczas burz).
Ilustracje

Chmura, Altocumulus lenticularis fot. B. Kędzierzawska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Chmury Altocumulus (wyżej) i Altostratus (niżej) fot. B. Kędzierzawska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Chmury Cirrocumulus (wyżej) i Cumulus (niżej) fot. L. Janasik/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Chmury Altocumulus lenticularis fot. Z. Hofmokl-Ostrowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Znaleziono w książkach Grupy PWN
Trwa wyszukiwanie...
