burza

burza,

zespół zjawisk związanych z występowaniem chmur cumulonimbus;

obejmuje wyładowania atmosferyczne wraz z towarzyszącymi im zjawiskami optycznymi i akustycznymi (błyskawice, grzmoty) oraz intensywnymi opadami deszczu, śniegu lub gradu, a także gwałtownymi zaburzeniami ruchu mas powietrza (tornada, szkwały, duże uskoki wiatru i in.). Chmury burzowe tworzą się w troposferze, głównie wskutek szybkiego ochładzania silnie nagrzanego powietrza o dużej wilgotności podczas jego wznoszenia się; mechanizmem inicjującym prąd wstępujący może być zaburzenie poziomego ruchu mas powietrza wywołane przeszkodą orograficzną (nierównością), przesuwaniem się frontu atmosferycznego lub nierównomiernym nagrzaniem powierzchni Ziemi; kropelki wody w chmurze ulegają elektryzacji w polu elektrycznym Ziemi, a silne prądy wznoszące (występujące zawsze w chmurze burzowej) przyczyniają się do rozdzielenia ładunku i utworzenia w chmurze 2 obszarów przeciwnie naładowanych; różnica potencjałów (rzędu 10⁸ V) między tymi obszarami i między dolną częścią chmury a Ziemią umożliwia silne wyładowanie elektryczne. Na kuli ziemskiej w każdej chwili są aktywne liczne burze (kilkadziesiąt tysięcy w ciągu godziny), głównie nad obszarami lądów i wysp tropikalnych. Transportują one dodatnie ładunki do jonosfery, a ujemne (w piorunach) do Ziemi, podtrzymując pole elektryczne w atmosferze.

Burza