Rumunia. Teatr
 
Encyklopedia PWN
Rumunia. Teatr.
Do końca XVIII w. na terenie obecnej Rumunii nie istniał nar. teatr zaw.; rozwijały się 2 formy widowiskowe: obrzędy i zwyczaje lud. o charakterze teatr. oraz teatr dworski (gł. przedstawienia zespołów obcych). Narodowy teatr zaw. powstał w 1. poł. XIX w.; działalność amatorska zespołów teatr. w Jassach i Bukareszcie, wspierana zwłaszcza od lat 30. przez rumuńskie stowarzyszenie kult. i ruch niepodl., doprowadziła do otwarcia 1852 Teatrul cel mare w Bukareszcie, następnie zw. Teatrul Naţional. Do najwybitniejszych działaczy teatr. tego okresu należał C. Caragiale. W 2. poł. XIX w. sławę zdobyli aktorzy: M. Millo, M. Pascaly, C.I. Nottara, S. Vellescu; rozwijał się rodzimy repertuar. Na pocz. XX w. wybitną rolę w rumuńskim życiu teatr. odegrali A. Davila i P. Eliade, — dyrektorzy Teatrul Naţional. W okresie międzywojennym czołowymi aktorami byli: A. Bezuscu, T. Bulandra, C. Tanase, L. Strudza-Bulandra, I. Brezeanu, I. Manolescu, M. Ventura, I. Iancovescu.
Szybki rozwój teatru rumuńskiego nastąpił po II wojnie świat.; wybiły się sceny: w Bukareszcie (Teatrul Naţional im. I.L. Caragialego, Municipal, Teatrul Giuleşti), w Jassach (Teatr im. V. Alecsandri), Krajowej, Timişoarze, Braszowie, Piatra-Neamţ, Tîrgu Mureş. Od 1948 w Rumunii odbywają się corocznie festiwale teatr.; do znaczących należą festiwale organizowane przez teatry z Braszowa, Bukaresztu, Bacǎu, Tîrgu Mureş oraz doroczna gala młodych aktorów prezentowana w nadmor. ośr. młodzieżowym Costineşti. W latach 70. i 80. teatr odgrywał b. ważną rolę w życiu polit. i społecznym Rumunii Mniejszości nar. mają swoje własne teatry lub sceny przy teatrach rumuńskich; teatr żydowski (zał. 1876 przez A. Goldfadena) działa w Bukareszcie, niem. — w Timişoarze i Sybinie, węg. — w Klużu-Napoce, Baia Mare, Tîrgu Mureş. Wśród aktorów okresu powojennego wyróżnili się: L. Ciulei, R. Beligan, G. Calboreanu, G. Storin, C. Berthola, G. Vasiliu-Bîrlic, M. Albulescu, L. Balanuţa, V. Rebenciuc, G. Constantin. Twórcami wyróżniających się inscenizacji są: S. Alexandrescu, Ciulei, R. Penciulescu, L. Pilntilie, A. Serban, Beligan, S. Purcarete, C. Buzoianu, V. Mugur, A. Vissarion.
Po rewolucji 1989 teatr, wspólnie z całym krajem, wszedł w okres transformacji. Upadły dawne struktury organizacyjne, powstały nowe, niezależne zespoły teatr.; po latach nieobecności pracują w Rumunii wybitni reż.: R. Penciulescu, L. Pintilie, L. Giurchescu, V. Mugur. Kontynuuje się tradycję festiwali i gali teatralnych. Oprócz uznanych reżyserów, jak: Ch. Popescu, S. Purcărete, G. Tompa, pracują reżyserzy młodszej generacji: A. Dabija, M. Maniutiu, H. Adji-Culea, D. Dembiński, a także najmłodsi: F. Alexa, A. Barb, A.M. Coltean A. Darie.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia