węglany

węglany,

pochodne org. — estry, i nieorg. — sole kwasu węglowego.

Sole są opisane wzorami ogólnymi: Me₂CO₃ (węglany obojętne) i MeHCO₃ (wodorowęglany, zw. też węglanami kwaśnymi), gdzie Me oznacza atom jednowartościowego metalu; są to substancje krystal., zwykle bezb., trudno rozpuszczalne w wodzie (z wyjątkiem węglanów litowców i wodorowęglanów litowców i berylowców); roztwarzają się w kwasach z wydzieleniem ditlenku węgla CO₂; ogrzewane zwykle ulegają dysocjacji termicznej na tlenek metalu i CO₂ (np. CaCO₃ → CaO + CO₂). Węglany nieorganiczne są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie jako minerały skałotwórcze (np. kalcyt, dolomit, syderyt); liczne naturalne węglany stosuje się m.in. do otrzymywania metali, wyrobu materiałów ogniotrwałych, farb, ceramiki; ważne znaczenie ma syntet. węglan sodu; wodorowęglany służą m.in. do przygotowywania buforów (roztwór buforowy). Obojętne estry kwasu węglowego są bezb. cieczami o przyjemnym zapachu, stosuje się je w syntezach org.; wodorowęglany org. są bardzo nietrwałe i nie można ich wyodrębnić z roztworu; duże znaczenie mają poliestry kwasu węglowego (poliwęglany).