pomoc społeczna

pomoc społeczna, opieka społeczna,

instytucja polityki społecznej państwa, działająca na rzecz umożliwienia indywidualnym osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie same rozwiązać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia.

pomoc społeczna przeszła ewolucję od działalności filantropijnej osób prywatnych, kościołów i organizacji społecznych, do obowiązkowej działalności państwa i samorządów terytorialnych.

Obowiązek udzielania pomocy społecznej spoczywa na organach administracji rządowej i samorządowej, które realizując go, powinny współdziałać z organizacjami pozarządowymi, związkami zawodowymi, związkami wyznaniowymi, osobami prawnymi i fizycznymi. Obecnie państwo realizuje swoje zadania z zakresu pomocy społecznej poprzez łączoną strukturę rządowo-samorządową, zasilaną środkami z budżetu państwa oraz budżetów powiatowych i gminnych. Zadania pomocy społecznej podzielono na takie, które są realizowane przez poszczególne jednostki lokalne na swoim terenie (zadania własne), oraz takie, które powinna realizować i finansować administracja rządowa (zadania zlecone). Taki podział zadań umożliwia lepszą dystrybucję świadczeń społecznych oraz zobowiązuje władze lokalne do ciągłej diagnozy potrzeb mieszkańców i zaspokajania ich zgodnie z lokalną specyfiką. Merytoryczny nadzór nad realizacją wszystkich zadań poszczególnych szczebli struktury pomocy społecznej sprawuje Departament Pomocy Społecznej Minist. Pracy i Polityki Społecznej.

Ogólną zasadą udzielania pomocy społecznej jest to, że osoby z niej korzystające są zobowiązane do współudziału w rozwiązywaniu swej trudnej sytuacji. Zmusza je to zatem do zmiany postawy, na ogół biernej i roszczeniowej, na aktywną w rozwiązywaniu ich własnych problemów. Podkreśla się wagę właściwego wykorzystywania własnych środków, możliwości i uprawnień, jakimi dysponują osoby ubiegające się o pomoc. Przez środki i uprawnienia należy rozumieć z jednej strony sytuację materialną jednostki i rodziny, z drugiej zaś umiejętności, kwalifikacje, sprawność psychofiz., a także prospoł. postawy najbliższego środowiska społecznego. Najważniejsze sytuacje, w których udzielana jest pomoc społeczna to: ubóstwo, sieroctwo (społeczne i naturalne), bezdomność, macierzyństwo, bezrobocie, upośledzenie fizyczne lub psychiczne, choroba, alkoholizm, narkomania, niezaradność życiowa, trudności z przystosowaniem się do życia po opuszczeniu zakładu karnego, klęski żywiołowe i ekologiczne.

W ustawodawstwie dotyczącym pomocy społecznej szczególną uwagę zwraca się na konieczność profesjonalizacji kadry. Pracownik pomocy społecznej powinien być fachowcem, który podejmuje działalność wyposażony w najnowszą wiedzę i umiejętności zawodowe, wynikające z określonego kodeksu etycznego. Ważną rolę w realizacji zadań pomocy społecznej, zarówno w sektorze państwowym, jak i pozarządowym (instytucje prywatne, organizacje non-profit) odgrywają wolontariusze. Ich społeczna ranga będzie wzrastać w związku z przyjęciem ustawowych norm dla działań woluntarystycznych, zgodnych z wymogami prawa Unii Europejskiej.