narkomania
 
Encyklopedia PWN
narkomania
[łac. < gr. nárkē ‘odurzenie’, manía ‘szaleństwo’],
med.:
1) Uzależnienie od narkotycznych substancji przeciwbólowych, pochodnych opium (opioidów, opiatów); pot. wszelkie uzależnienia od substancji psychoaktywnych (uzależniające środki), zwłaszcza tych, których obrót jest nielegalny, a których używanie wiąże się z wejściem w krąg specyficznej subkultury narkomańskiej (np. kanabinoli, amfetaminy, kokainy, substancji halucynogennych, lecz raczej nie — alkoholu, leków uspokajających i przeciwlękowych). Niekiedy to potoczne ujęcie jest przenoszone do języka fachowego, jako proste i wygodne, choć mało precyzyjne określenie wszystkich uzależnień od substancji psychoaktywnych, a nawet wszelkich problemów związanych z używaniem tych substancji, niekoniecznie związanych z uzależnieniem.
2) prawo Stałe lub okresowe używanie w celach niemed. środków uzależniających (narkotyki), np. heroiny, kokainy lub środków halucynogennych, np. meskaliny, LSD; niebezpieczeństwo wystąpienia narkomanii, jej przebieg i następstwa są zależne od wywołującego środka; niekiedy nazwą tą określa się też różnego typu lekozależności. W Polsce ustawa z 1997 (znowelizowana 2000) O przeciwdziałaniu narkomanii objęła kontrolą uprawy roślin (mak i konopie włókniste) zawierających substancje narkotyczne, których używanie może prowadzić do narkomanii Określiła również zasady prowadzenia legalnej produkcji i obrotu takimi substancjami. Podstawę do przeciwdziałania narkomanii stanowi Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii, uchwalony przez Radę Ministrów na wniosek ministra zdrowia. Działa również Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, do którego zadań należy m.in. prowadzenie Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii Leczenie, rehabilitacja i readaptacja osób uzależnionych bądź zagrożonych uzależnieniem są dobrowolne z pewnymi wyjątkami. Na przymusowe leczenie mogą być skierowane osoby uzależnione, które nie ukończyły 18 lat, przez sąd rodzinny na wniosek przedstawiciela ustawowego, krewnych w linii prostej, rodzeństwa albo z urzędu. W zakresie leczenia uzależnień stosuje się leczenie ambulatoryjne, substytucyjne (programy metadonowe) oraz detoksykację. Zwalczając nielegalną podaż oraz nielegalny popyt na narkotyki, ustawa uznała m.in. za przestępstwo: niezgodną z przepisami produkcję środków odurzających i psychotropowych, przywożenie ich z zagranicy, wywożenie za granicę, przewożenie w tranzycie, udzielanie bez uprawnienia innej osobie, nakłanianie do użycia, posiadanie.
Niektóre ustawodawstwa (np. hol., hiszp.) przewidują podział na narkotyki tzw. miękkie (przetwory konopi, jak marihuana, haszysz) oraz tzw. twarde (np. opioidy, kokaina, amfetamina), co pociąga za sobą zróżnicowanie odpowiedzialności karnej w zależności od tego, jaki narkotyk jest przedmiotem czynu. W niektórych państwach, np. Holandia, W. Brytania, narkomania jest traktowana przede wszystkim jako problem zdrowotny i socjalny. Istnieją także systemy prawne, które zwalczają narkomanię gł. za pomocą surowej represji karnej (np. USA, Tajlandia).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia