opioidy
 
Encyklopedia PWN
opioidy,
substancje endogenne — endogenne peptydy opioidowe oraz związki syntetyczne o budowie peptydowej, działające jako agoniści receptorów opioidowych (receptory);
pojęciem węższym niż opioidy są opiaty obejmujące przede wszystkim leki wywodzące się z opium (morfina, kodeina) oraz ich syntet. analogi; ostatnio coraz częściej pod nazwą „opioidy” rozumie się wszelkie związki wiążące się z receptorami opioidowymi; endogenne peptydy opioidowe to m.in. enkefaliny, endorfiny, dynorfiny, kiotorfina, dermorfina i niedawno odkryte endomorfiny; zgodnie z nazwą peptydy te mają pewne właściwości morfiny, np. działanie przeciwbólowe i zdolność wywoływania tolerancji, a ich obecność stwierdzono w wielu strukturach mózgu, rdzenia kręgowego oraz w obwodowym układzie nerwowym; endogenne peptydy opioidowe pełnią funkcję neuroprzekaźników i neuromodulatorów; odgrywają też ważną rolę w reakcji stresowej, wywierają bowiem działanie przeciwlękowe, przeciwbólowe i wpływają na czynność układu hormonalnego; mają także istotne znaczenie w funkcjonowaniu układu nagrody, a tym samym — w regulacji czynności psychicznych, także w ich zaburzeniach, w tym zwłaszcza w uzależnieniach lekowych (uzależnienia, narkomania).
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia