podatek od wartości dodanej, VAT,
ekon. specyficzny typ powszechnego (ogólnego) podatku obrotowego o charakterze pośrednim, obciążającego konsumpcję, ostatecznie ponoszony przez finalnego nabywcę towaru, konsumenta, w cenie zakupu.
podatek od wartości dodanej
Encyklopedia PWN
Specyfika, wyróżniająca go spośród pozostałych powszechnych podatków obrotowych, polega na tym, że jest on wielofazowym (w przeciwieństwie do podatku jednofazowego czy jednokrotnego, pobieranego w jednej tylko fazie obrotu gospodarczego) obciążeniem przyrostu wartości (wartość dodana) w każdej fazie obrotu gospodarczego (w przeciwieństwie do wielofazowego podatku kaskadowego, kumulatywnego, w którym w każdej fazie jest opodatkowana pełna wartość sprzedaży). Ostatecznie więc liczba faz (świadcząca o stopniu koncentracji pionowej produkcji i obrotu), przez które dany produkt przechodzi: od dostawcy surowców, przez producentów elementów danego produktu i producenta wyrobu końcowego, aż do handlu i finalnego konsumenta, nie wpływa na wysokość podatku zawartego w cenie towaru, a w rezultacie także na cenę dobra finalnego. Oznacza to pożądaną neutralność podatku wobec organizacji produkcji i obrotu.
Podatek od wartości dodanej został zastosowany w praktyce po raz pierwszy 1954 we Francji, po czym, bardzo szybko, stał się dominującym typem powszechnego podatku obrotowego w wielu krajach świata. Obecnie nie stosują go tylko USA. W Europie — na mocy decyzji organów wspólnotowych — został przyjęty jako obowiązujący we wszystkich krajach obecnej Unii Europejskiej i nadal w ramach Unii podlega harmonizacji. Cechą charakterystyczną podatku typu VAT jest forma podstawy opodatkowania. Inaczej niż w innych typach powszechnego podatku obrotowego stanowi ją obrót netto (przychód ze sprzedaży netto, bez podatku). Podatek jest obliczany przez zastosowanie właściwej stawki podatkowej do obrotu netto, a obrót netto powiększony o podatek daje przychód ze sprzedaży brutto (jednostkowo: cena netto jest ceną bez podatku, cena netto + podatek = cena brutto = cena sprzedaży). VAT jest podatkiem w znacznym stopniu jednolitym. Na ogół występują w nim 2 stawki: podstawowa i obniżona, preferencyjna (zwykle w odniesieniu do artykułów powszechnego użytku o niskiej cenowej elastyczności popytu), rzadziej podwyższona (na artykuły luksusowe; w tych wypadkach VAT jest zbliżony do selektywnego podatku akcyzowego (akcyza), pobieranego od luksusowej konsumpcji).
Znaleziono w książkach Grupy PWN
Trwa wyszukiwanie...
